Ngồi khóc trên cây

ếp của con Rùa, để phòng những người thợ săn thình lình xuất hiện, một lần nữa bọn tôi lại xuyên qua rèm nước để vào trong hang, trong khi đó con Rùa ở lại ngoài rừng để lùng sục các loại cây lá cỏ dược liệu trị thương.
Một chốc sau, nó trở vô với cả nắm lá mỏ quạ, bòng bong và mọc sởi – đó là theo lời con Rùa, còn trong các thứ lá trên tay nó tôi chỉ bết mỗi lá cúc tần.
Con Rùa cầm chân thằng Miếng Vá nhúng vào rèm nước để rửa sạch vết thương trước khi nhai nát các thứ lá trong miệng, cẩn thận đắp lên. Con khỉ con lúc này có lẽ đã bớt đau, nó vẫn ôm cứng cổ con Rùa những chỉ phát ra những tiếng rít khẽ trong cổ họng như một động cơ bị nén.
Dưới thứ ánh sáng mờ mờ chỗ cửa hang, con Rùa trông rất giống một bác sĩ trong thời chiến. Nhìn các động tác khéo léo và thuần thục của nó, tôi đoán nó đã nhiều lần chữa thương cho các con vật trong rừng, có lẽ đó là lý do bọn thú nhỏ tin cậy và yêu mến nó đến vậy.
Sau khi đắp thuốc, nó lấy lá chuối rừng, bọc bàn chân bị thương của thằng Miếng Vá rồi lấy dây chuối buộc chặt giống như người ta gói bánh tét vào những ngày cuối năm.

22

Giao thằng Miếng Vá cho hai con khỉ lớn, dặn tụi khỉ quay về thung lũng bên kia đồi, con Rùa kéo tôi quay trở ra ngoài.
Tôi cứ tưởng nó sẽ về nhà ngay. Nhưng nó lại lôi tôi đi sục sạo khu rừng để tìm phá những chiếc bẫy thú.
Con Rùa rất giỏi trong việc khám phá những chỗ cánh thợ săn đặt bẫy. Chỉ nhìn các trái ngô cột lủng lẳng trên cành, những vạt đất lá khô dày đặc một cách bất thường, những loại dây thép to bản buộc khả nghi vào thân cây, những vùng cây cối nham nhở dấu rìu hay dao rựa, nó biết ngay đó là khu vực nguy hiểm của bọn thú.
Có nhiều loại bẫy khác nhau dành cho các loại thú khác nhau, con Rùa bảo tôi thế. Có loại bẫy bằng dây cáp bám vào thân cây. Có loại bẫy bằng lưới cước. Có loại bẫy bằng cầu treo. Bẫy chọt. Bẫy cò ke…
Con Rùa không cho tôi phụ nó. Nó sợ tôi bất cẩn sẽ bị dính bẫy. Tôi đành đứng một bên lôi nắm xôi trong mo cau ra ăn, vừa nhìn nó phá bẫy.
Hôm đó con Rùa chỉ chịu ra về khi không còn sức để lùng sục nữa.
Tôi cầm nắm xôi, con Rùa cầm mấy củ khoai, chúng tôi vừa đi vừa ăn, chân lần theo lỗi cũ để ra khỏi rừng.
Lạ lùng là tôi không thấy mệt. Tôi chỉ sợ chạm trái ông Bảy Thành và các người bạn của ông. Nhưng đi một quãng xa, khi lối mòn đã bắt đầu hiện ra trong tầm mắt như một đường kẻ trắng trên cỏ xanh, chúng tôi vẫn không thấy một bóng người. Những cành trắc bá, xà cừ và du sam vẫn reo vi vu trong gió và phủ xuống lối đi một bóng mát yên bình. Có lẽ hôm đó không phải là ngày bọn họ đi săn hoặc đi thăm bẫy.
Bây giờ thì tôi tin chắc con Rùa chính là thủ phạm đột nhập vào nhà ông Bảy Thành hôm trước để phá hỏng túi thuốc nhồi của ông. Nhưng tôi không hỏi nó. Tôi chỉ thấy lo.
Mãi khi ra gần đến cửa rừng, tôi mới buột miệng:
-Em làm thế này, bọn họ sẽ thù em lắm đó.
-Em sẽ chối.
Con Rùa trả lời tỉnh khô. Nó làm như nếu nó chối, cánh thợ săn sẽ không biết thủ phạm là nó.
Tôi chợt nhớ những gì thằng Thục nói với tôi. Và tôi hiểu tại sao cánh thợ săn trong làng rất ghét con Rùa, tại sao họ phao những tin nhảm nhí để mong thầy Điền cấm con Rùa vào rừng.
Tôi vừa đi vừa nghĩ ngợi mông lung. Xưa nay tôi rất sợ đặt chân vô rừng. Đầu óc tôi từ bé đã như căn nhà kho chứa đầy những câu chuyện rùng rợn về rừng. Nhưng bây giờ khi sắp trở lại ngoài kia, lòng tôi bỗng dâng lên một nỗi niềm giống như là sự luyến tiếc.
Lang thang trong rừng với con Rùa bên cạnh gây cho tôi một cảm xúc êm đềm khó tả. Và thật hạnh phúc trong khi miết chân lên cỏ, tôi thong thả đưa mắt ngắm những tia nắng bay trên cành du sam – khi một cánh những tia nắng lơ lửng đó đáp xuống khoảng rừng thưa nhất để đốt sáng những thân cây cao chung quanh như buổi chiều đang vào giờ thắp nến.
Nhắm mắt để nghe vọng vào tim óc mình những âm thanh không rõ nguồn gốc, không biết đến từ đâu và phát ra từ cái gì trong rừng cũng là một điều bí mật kỳ diệu tôi chưa từng biết tới. Những tiếng âm âm i i bất tận như những sợi chỉ mảnh đan bện thành một tấm lưới êm ái vây bọc lấy tôi và nếu tôi không thỉnh thoảng mở mắt ra vì sợ vấp té chắc chắn tôi sẽ thiếp đi trong tiếng ru du dương đó lúc nào không hay.
Nhưng cuối cùng thì tôi vẫn không tránh được: tôi đi vấp chân vào một gốc cây cụt, trong một lần vừa đi vừa nhắm mắt như vậy, và ngã lăn xuống một triền đất thấp chằng chịt dây leo khi bọn tôi sắp tới bìa rừng.
Con Rùa đi bên cạnh kịp tóm lấy tay tôi nhưng chỉ để mất thăng bằng theo tôi: cả hai cùng lăn đi nhiều vòng, quần áo nhàu nát trong cỏ dại và nếu không có bụi chuối hoang cản lại không biết bọn tôi sẽ còn cần thêm bao nhiêu vòng nữa để hoàn tất cú lăn.
Điều oái oăm là khi cả hai ngừng lại, thân thể nảy lên vì cú chạm sau đó mới thực sự dừng hẳn, tôi bối rối nhận ra tôi đang nằm đè lên người con Rùa.
Sau một thoáng ngỡ ngàng, tôi lúng túng chống tay vào cỏ định ngồi lên nhưng khi nhìn vào đôi mắt long lanh và lúc nào cũng ngời sáng dưới rèm mi đen dày của con Rùa, một cảm giác thiết tha gần gũi đột ngột lấp đầy tôi và hoàn toàn không tự chủ, tôi cúi xuống hôn lên môi nó.
Một cái hôn rất khẽ, môi tôi lướt trên môi nó như gió thở nhẹ trên mặt hồ, đến nỗi khi ngẩng lên rồi tôi bỗng tự hỏi không biết có phải tôi vừa hôn một đứa con gái hay không. Nhưng chỉ như vậy cũng đủ làm đôi mắt con Rùa mở to như không thể to hơn được nữa và trong khi tôi bắt đầu cơn bão nguyền rủa trong đầu mình, nó bỗng buột miệng, giọng trách móc:
-Nhìn gì, hư quá!
Mặt nóng ran, sượng ngắt, tôi định nhỏm dậy nhưng con Rùa đã ôm vai tôi kéo xuống.
-Đi chỗ khác chơi đi em!
Khi con Rùa nói tiếp câu thứ hai bằng giọng dỗ dành, tôi phát giác ra nó không nói với tôi. Nó cũng không nhìn tôi như tôi nghĩ mà đang nhìn một điểm nào đó lơ lửng trên đầu tôi.
Tôi khẽ ngoái cổ he hé mắt nhìn lên và trái tim tôi đột nhiên như bị ai xoắn lấy. Đập vào mắt tôi là một con rắn lục đang ngoe nguẩy trên mớ dây leo vòng xuống sát đầu tôi.
-Anh đừng nhúc nhích! Nó đang chuẩn bị rời đi chỗ khác.
Tôi không có dịp kiểm tra lời con Rùa, vì khi trông thấy con rắn xanh lè đang đong đưa cái đầu hình tam giác như một mũi tên chuẩn bị bắn ra, tôi đã cuống quít quay mặt đi và lần này không cần bàn tay con Rùa nắm giữ tôi đã rất giống một khúc gỗ bị ai đốn ngã đang nằm im lìm trên người nó chờ thợ xẻ tới khiêng đi.

23

Con Rùa đóng vai người thợ xẻ. Nhưng nó không khiêng tôi, chỉ nói:
-Con rắn bò đi rồi đó anh.
Tôi lồm cồm bò dậy, nhớn nhác nhìn mớ dây leo và thở phào khi biết chắc những cọng màu xanh ngoằn ngoèo trước mắt tôi đúng là dây leo chứ không phải con rắn lục khi nãy.
Ngay từ bé tôi đã biết rắn lục là loài rắn cực độc. Rắn lục màu xanh, tiệp với màu lá nên khi chúng ẩn mình trên cây rất khó bị phát hiện. Bị rắn lục mổ một phát, nếu không chữa trị kịp thời coi như cầm chắc cái chết. Không biết nghe ai nói, tụi nhóc chúng tôi tin rằng bụi cây nào tỏa ra mùi nước mắn thể nào cũng có rắn lục nấp trong đó.
Trước khi rời quê vào Sài Gòn, tôi đã thấy rắn lục một, hai lần. Đã mười năm trôi qua, bây giờ tôi mới lại nhìn thấy loài rắn này, lại ở khoảng cách rất gần và nếu con Rùa không kịp níu tôi nằm xuống, chắc chắn nó đã tấn công tôi.
Nhưng tôi không có cảm giác hoan hỉ của người thoát chết như lẽ ra phải thế. Thực ra tôi cũng hú vía nhưng cảm giác đó đã bị cảm giác xấu hổ của cái hôn vừa rồi lấn át.
Con Rùa không nhắc gì về hành động càn rỡ của tôi trên suốt đường về nhưng không vì vậy mà tâm trí tôi thôi rối bời. Tôi không hiểu tại sao tôi lại làm thế. Cách đây vài ngày, chỉ vô tình chạm môi lên má nó khi trú mưa trong bụi duối dại, tôi đã vô cùng bối rối. Thế mà bây giờ tôi lại hôn lên môi nó, dù chỉ phớt qua nhưng vẫn là một nụ hôn, lần này hoàn toàn là do chủ ý.
Dường như có một sự thôi thúc vô hình ở bên trong tôi. Tôi không biết có phải tôi đã yêu con Rùa hay không. Dù sao tôi vẫn nghĩ con Rùa còn quá nhỏ để tôi đặt tình cảm vào nó. Nhưng tôi cũng không thể chối bỏ được sự thật rằng từ ngày quen biết con Rùa, tôi chỉ thích chơi với nó. Chỉ ở cạnh nó lòng tôi mới thấy vui tươi, ấm áp mặc dù tôi luôn chối bai bải mỗi khi bị thằng Thục cật vấn về chuyện này.

Con người lạ lùng của con Rùa khiến người khác e ngại, xa lánh nhưng đối với tôi lại có một sức hấp dẫn đặc biệt.
Con Rùa có mối quan hệ thân thiện và một tình yêu sâu sắc dành cho các con vật. Tôi từng tận mắt chứng kiến con Rùa nói chuyện với bọn chúng. Dĩ nhiên là các con vật không thể hiểu được tiếng người nhưng tôi tin chúng đọc được ý nghĩ con Rùa thông qua cử chỉ, thái độ, ngữ điệu của người mà chúng tin cậy, đặc biệt là qua tình yêu vô bờ bến tỏa ra từ tâm hồn con Rùa như một thứ từ trường tình cảm mạnh đến mức tôi tin rằng ngay cả cỏ cây hoa lá cũng cảm nhận được. Đó là thứ ngôn ngữ đi trực tiếp từ trái tim đến trái tim.
Trái tim tôi cũng bị trái tim con Rùa thu hút, chắc vậy! Nếu không tôi không thể cắt nghĩa được hành động của mình.
Tôi vừa đi vừa nghĩ ngợi miên man. Trong khi tôi không ngừng đào bới lòng mình và lún sâu trong đó, con Rùa vẫn tung tăng trên cỏ, vừa lúc lắc mái tóc cháy nắng như một đứa con gái vô tâm, miệng không ngừng líu lo như cỏ chiều tà:
-Tiếng suối róc rách
Trên cành du sam gầy gò
Con gà lôi, con gà lôi
Đố mày gáy ò ó o…
Con Rùa hát những câu hát lạ lùng nhưng vì chưa hết ngượng ngập, tôi không tiện mở miệng hỏi.
Khi chúng tôi ra khỏi rừng, những tia nắng đã nằm nghiêng. Con Rùa say sưa tìm cách đạp chân lên chiếc bóng đã bắt đầu dài ra của nó trên đường mòn.
Tôi ngoảnh đầu nhìn về phía sau. Rừng cây như bốc cháy trong hoàng hôn và phía trên những ngọn cây, những đám mây đã chuyển sang màu mận chín.
-Bầy châu chấu khiêu vũ
Bọ chét ơi, bọ chét à
Con kiến trong hang đã ngủ
Đố mày tìm cho ra…
Cho đến lúc chia tay con Rùa ở hàng giậu để trở về nhà cô Út Huệ, tôi vẫn nghe tiếng hát của nó đuổi theo tôi ấm áp như những làn gió đã rũ sạch hơi nước từ biển bốc lên.

24

Cô Út Huệ rầy tôi:
-Con đi đâu mà bỏ cả cơm trưa?
-Dạ, con đi chơi.
Tôi lí nhí, không dám thú thật là mình đi vào rừng.
-Thằng Thục chạy lên đây kiếm con mấy lần. Nó nói mẹ con đánh điện tín kêu con về gấp.
Mẹ tôi chắc gửi điện tín về nhà bác Vận ở Tam Kỳ, nhờ người nhà của bác cầm ra cho thím Lê. Tôi không biết vì lý do gì mẹ tôi kêu tôi về sớm thế trong khi mùa hè vẫn còn dang dở. Ở làng Đo Đo, mùa nắp keng chỉ mới bắt đầu.
-Mẹ con kêu con về có chuyện gì không, cô?
-Nghe nói mẹ con chuẩn bị dời nhà.
Cho đến nay gia đình tôi vẫn ở nhà thuê. Mười năm qua, mẹ tôi dời nhà đã ba lần nên tôi không hề tỏ ra ngạc nhiên khi phải dời nhà thêm lần nữa. Tôi chỉ thấy buồn vì phải chia tay con Rùa.
Tôi chỉ mới quen biết con Rùa có mấy ngày nhưng tôi có cảm giác tôi và nó chơi thân với nhau đã từ lâu lắm.
Con Rùa đã mở cho tôi một thế giới mà tôi chưa từng biết trước đó, một thế giới hồn nhiên và bao dung đến mức nhiều người không xâm nhập được, vì vậy không hiểu được. Trong thế giới của nắng, của gió, của cây cỏ chim muông đó, con Rùa chỉ có những con Cổ Dài, thằng Miếng Vá, thằng Tập Tễnh… làm bạn. Và giờ đây có thêm tôi.
Tôi chưa làm được gì nhiều cho con Rùa, ngoài việc hoàn tất câu chuyện về làng Đo Đo cổ xưa ông ngoại nó để lại trên những trang tranh Asterix.
Thực ra tôi nghĩ con Rùa cũng chẳng cần tôi phải làm gì để chứng tỏ tôi vô cùng yêu mến nó. Tôi đã kết bạn với nó khi mà không ai kết bạn với nó, tôi lang thang với nó trong rừng, đồng tình với nó những chuyện nó làm bằng cách không hề ngăn cản hay thắc mắc – như mọi thứ phải diễn ra như thế, có lẽ đã đủ khiến nó quý tôi đến mức sẵn sàng phớt lờ nụ hôn bất ngờ của tôi ở trong rừng.
Lúc nghĩ như vậy tôi không biết rằng tôi đã lầm.
Sau khi chạy về nhà thằng Thục để nghe thím Lê bảo hai ngày nữa tôi phải đón xe đò vô lại Sài Gòn theo lời dặn của mẹ tôi, tôi vội vàng quay trở lại nhà cô Út Huệ, mặc dù tôi không thể đi ngay như ý muốn. Trước khi băng qua cầu treo tôi phải chở thằng Thục xuống chợ Kế Xuyên lượm nắp keng để nó khỏi buồn.
Bốn năm trước tôi có về thăm làng một lần. Lần đó, Thục mới mười tuổi, bằng bé Loan bây giờ. Suốt ngày thằng nhóc quấn quýt lấy tôi, đòi tôi chơi với nó. Tôi thương đứa em họ, buộc phải chơi với nó những trò con nít chán phèo, trong lòng ao ước giá mà nó bằng tuổi tôi để hai anh em có thể cặp kè thoải mái.
Nhưng bây giờ khi nó bằng tuổi tôi hồi đó, tôi lại tiếp tục lớn hơn nó bốn tuổi và chỉ thích chơi với con Rùa khiến nó càng thêm ghét con nhỏ này.
Từ chợ Kế Xuyên về, tôi chở thằng Thục lên thẳng chỗ cầu treo. Lúc cầm lấy ghi-đông xe, nó rơm rớm nước mắt:
-Hai ngày nữa anh đi rồi…
Thục lộ vẻ buồn bã, không trách móc gì chuyện tôi mải chơi với con Rùa và bỏ bê nó.
Tôi đập tay lên tay đứa em, cố nén cảm động nên giọng nghe nghèn nghẹn:
-Ngày mai tao sẽ về chơi với mày một ngày.
-Anh nói thật không? – Mặt Thục tươi lên.
-Thật. Tao ở chơi với mày buổi chiều, sau đó tao phải lên nhà cô Út Huệ.
Cả tôi lẫn Thục đều biết cô Út Huệ chỉ là cái cớ. Tôi nhìn bộ mặt xịu xuống của nó, chờ nghe nó nói câu “Anh chỉ thích chơi với con Rùa”. Nhưng nó chỉ hỏi:
-Anh hứa làm chuyện gì đó cho con Rùa vẫn chưa xong hả?
-Ờ, chưa xong. – Tôi lúng túng chà tay lên chóp mũi.
Thục không hỏi tôi đó là chuyện gì. Nó quay đầu xe, nhắc:
-Ngày mai anh nhớ về sớm nhé!
Tôi nhìn theo chiếc lưng gầy gò của Thục, tự nhiên thấy có lỗi với nó. Tôi tự hứa với mình lần sau về làng tôi sẽ ở cạnh nó nhiều hơn.
Hôm đó, lần đầu tiên tôi qua chơi nhà con Rùa vào buổi tối. Tiếng mõ đều đều của thầy Điền từ nhà trước vọng vào tai tôi, lúc bình thường tôi chẳng để ý nhưng tối nay nghe sao buồn nẫu ruột.
Tôi và con Rùa lại ngồi trên phiến đá xanh dưới bóng cây bướm bạc. Tôi ngước mặt lên bầu trời chi chít sao để lẩn tránh ánh mắt dò hỏi của nó.
-Em biết chòm sao gì đó không? – Tôi chỉ tay lên chòm sao Hiệp sĩ, cố lảng đi tâm trạng nặng nề.

-Đó là chòm sao Hiệp Sĩ.
Con Rùa làm tôi ngạc nhiên quá:
-Sao em biết?
-Ngoại em nói. Hồi em còn bé, ngoại em cũng từng đố em như vậy.
Con Rùa vịn khẽ vào vai tôi:
-Em cảm ơn anh đã kể nốt cho em nghe câu chuyện về làng Đo Đo. Em vui lắm đó.
Câu nói của con Rùa kéo tôi về với thực tại. Tôi bùi ngùi buột miệng, nghe tiếng mình lẫn trong tiếng dế gáy rinh rích dưới chân:
-Hai ngày nữa anh phải rời làng rồi.
Con Rùa có vẻ bị bất ngờ trước thông báo của tôi. Nó gần như kêu lên, tôi nghe bàn tay nó run trên vai tôi:
-Sao hôm trước anh bảo anh sẽ ở chơi đến hết mùa nắp keng?
-Hôm trước khác, hôm nay khác.
Tôi nói với con Rùa lý do tôi phải về Sài Gòn sớm hơn dự tính và nhìn thấy rèm mi dài của nó chớp vội dưới ánh sao mờ. Từ khi chơi với con Rùa, chưa bao giờ tôi thấy nó tỏ ra yếu đuối. Trong mắt tôi, nó là một đứa con gái cô độc và cứng cỏi. Ngay cả khi đối diện với bộ mặt đằng đằng sát khí của ông Bảy Thành lẫn cây súng kíp không ngừng vung vẩy trên tay ông, nó vẫn hết sức thản nhiên. Thế mà lúc này mắt nó dường như ngân ngấn nước. Có lẽ nó không nghĩ tôi rời xa nó sớm thế, khi mà giữa hai đứa tôi đã chớm nở một mối giao tình tuy ngắn ngủi nhưng vô cùng sâu đậm.
Trong một phút xúc động, tôi quên bẵng nỗi bứt rứt về nụ hôn, lặng lẽ quàng tay ôm lấy vai con Rùa, kéo nó vào sát người tôi.
Con Rùa không đẩy tôi ra mà nương theo đà ôm, nó ngoan ngoãn ngả đầu lên vai tôi như tìm một chỗ tựa để nỗi buồn của nó không nghiêng xuống sâu hơn nữa.
Tôi và con Rùa cứ ngồi bất động bên nhau trong tư thế buồn thiu đó, im lặng nghe tiếng dế kêu ru ri trong cỏ, nghe hương thơm của đêm chín tới ngấm vào lồng ngực và nếu có một cử động nhỏ nhặt nào thì đó là do hai đứa thỉnh thoảng ngước lên trời để xem những vì sao lặng lẽ đổi ngôi.
-Em đừng buồn nữa! – Cuối cùng tôi nói, ngồi thẳng lưng lên, biết đã tới giờ phải về nhà đi ngủ nếu không cô Út Huệ sẽ sai bé Loan chạy qua tìm – Rồi anh sẽ về thăm em.
-Bao giờ anh về lại? – Con Rùa hỏi bằng giọng đong đầy hơi nước, rồi không đợi tôi trả lời, nó thẫn thờ nói tiếp – Anh nhớ về sớm nhé. Không có anh, em chẳng biết chơi với ai.
Câu nói này của con Rùa cày lên tim tôi những rãnh sâu. Mắt cay xè. Tôi đưa tay ôm lấy hai gò má con Rùa để xoay mặt nó về phía tôi, xốn xang nói:
-Anh không biết. Nhưng nếu có dịp thì anh sẽ về ngay.
Con Rùa nhìn tôi và tôi nhìn nó. Đôi mắt nó phản chiếu ánh sao đêm lung linh và khi những giọt lệ từ từ lăn ra khỏi khóe mắt nó, tôi tưởng như những ánh sao đang bị nỗi buồn làm cho tan chảy ra.
Như không thể dừng, tôi nhẹ nhàng kéo khuôn mặt con Rùa lại gần và định đặt lên đó một cái hôn.
Nhưng lần này con Rùa giữ chặt hai vai tôi để tôi không thể chạm được vào người nó.
-Đừng, anh! – Nó nói, giọng dịu dàng.
Tôi khựng lại, sượng sùng và bối rối, thấy tảng đá tôi ngồi như đã trôi đi. Nhưng khi gương mặt tôi săp sửa bị sự xấu hổ nướng chín thì con Rùa chợt hỏi:
-Anh có thích em không?
Phải mất đến mấy giây ý nghĩa của câu hỏi mới ngấm được vào đầu tôi. Tôi không nghĩ con Rùa sẽ hỏi tôi một câu như vậy.
-Anh thích em lắm. – Tôi xao xuyến đáp, lòng ngập tràn yêu thương.
-Em cũng rất thích anh. – Con Rùa thủ thỉ, nó đưa tay quẹt nước mắt, mặt ngời lên trong đêm, một nụ cười bẽn lẽn thấp thoáng trôi qua trên môi nó.
Tôi nghe trái tim tôi cựa quậy sau làn áo. Tôi cảm nhận rất rõ có một con suối bằng kem đang chảy qua lòng tôi.
-Nhưng bây giờ em còn nhỏ. Anh đợi thêm một thời gian nữa cho em kịp lớn lên anh nhé!
Con Rùa sụt sịt nói tiếp, lần này nó buông vai tôi và đứng lên.
-Ờ.
Tôi đáp và đứng lên theo, nhận thấy mình vừa trả lời cụt ngủn nhưng tôi lại không nghĩ ra được câu gì xứng đáng với cảm xúc của tôi trong lúc đó. Thực sự nghe nó nói mà tôi thương nó phát khóc. Con Rùa đang đứng trước mặt tôi đây, lúc này trông tựa một cô em bé nhỏ. Cô em đó đã dành cho tôi một tình cảm chân thành, trong sáng và rất đỗi ngây thơ. Nó dặn dò tôi như cô giáo dặn học trò về nhà phải ngoan ngoãn nhưng lời dặn hồn nhiên và đầy gửi gắm đó đối với tôi chẳng khác nào một thức ăn kỳ diệu của tâm hồn. Chắc chắn những lời dặn dò của con Rùa sẽ theo tôi trong những tháng ngày sắp tới, sẽ nuôi nấng và gìn giữ những giấc mơ đẹp đẽ của tôi cho đến khi tôi gặp lại nó.
Con Rùa hiểu tiếng “ờ” gọn lỏn của tôi theo cách khác. Khi tôi đi tới chỗ hàng giậu, tự nhiên nó nói với theo:
-Anh đừng buồn nhé! Em sẽ lớn! Em sẽ lớn nhanh thôi mà!
Tôi cảm động ngoảnh lại, không thấy nó đâu. Chắc sau khi vọt miệng, nó mắc cỡ bỏ chạy vào nhà.
Tít đằng kia, chỗ ao rau muống, con Cổ Dài đang ngủ say. Dưới ánh sao đêm, con ngỗng trông như một quả bóng trẻ con bỏ quên ngoài sân vắng.

25

Ngày hôm sau tôi ở chơi nhà thím Lê từ sáng đến chiều. Tôi đã hứa với thằng Thục tôi sẽ về chơi với nó và tôi đã làm đúng lời hứa mặc dù hình ảnh con Rùa choán toàn bộ tâm trí tôi trong ngày hôm đó.
Tôi lại đi cùng thằng Thục xuống chợ Kế Xuyên lượm nắp keng rồi qua tiệm tạp hóa nhà thằng Hợi mua bong bóng về thi nhau thổi xem đứa nào thổi được quả bóng to hơn. Hai đứa phồng mang thổi và giật bắn người một cách thích thú khi những quả bong bóng thi nhau nổ lốp bốp.
Thằng Thục còn xúi tôi lấy giấy vụn nhét vô quả bong bóng trước khi thổi, sau đó ngoẹo cổ ngắm những mẩu giấy bay lượn bên trong khi chúng tôi lúc lắc quả bóng trên tay.
Khi chỉ còn hai quả cuối cùng, tôi và nó ngậm nước trong miệng vừa thổi vừa nhè nước vô quả bóng rồi dùng quả bóng nước vừa rượt quanh hè vừa ném nhau.
Đến khi bong bóng đã nổ đến quả cuối cùng thì đôi môi hai đứa cũng đã kịp nhoe nhoét đủ thứ màu.
Nó lục túi tìm những đồng xu rồi rủ tôi lấy giấy trắng đè lên, sau đó lấy bút chì tô cho đến khi hoa văn của đồng xu in trọn vẹn lên tờ giấy. Hồi bé ở làng, tôi cũng rất thích thú với trò này nhưng bây giờ tôi bặm môi tô tới tô lui chỉ để cho thằng Thục vui lòng. Tay tôi miết đầu bút chì lên tờ giấy trong khi óc tôi mải nghĩ đến con Rùa, đến đôi mắt ầng ậng nước của nó khi nghe tin tôi sắp rời làng. Cả những câu nói thiết tha của nó nữa, mỗi lần nghĩ tới là lòng tôi mềm đi.
Bữa đó ăn trưa xong, tôi đòi lên nhà cô Út Huệ ngay nhưng thằng Thục xịu mặt:
-Anh bảo hôm nay anh ở chơi với em một ngày kia mà. Bây giờ mới có nửa ngày à.
Thế là tôi đành phải leo lên phản nằm với nó, rủ rỉ kể chuyện cho nó nghe, lặp lại hình ảnh ngày xưa giữa tôi với ba nó. Hồi đó, tôi rất mê những câu chuyện của chú Thảo. Chú không có nhiều chuyện nhưng chú có tài kể chuyện tuyệt hay. Sau này tôi ham đọc sách cũng nhờ những hạt giống chú Thảo cấy vào tâm hồn tôi trong những buổi trưa hai chú cháu nằm bên nhau nhiều năm về trước.
Kỷ niệm ngọt ngào của tuổi thơ sống dậy khiến tôi nguôi nỗi nôn nao đi gặp con Rùa. Thoạt đầu tôi định kể cho thằng Thục nghe những câu chuyện ngày xưa chú Thảo từng kể cho tôi nhưng lần nào cũng thế, tôi vừa mở miệng Thục lại nói “Chuyện này ba em kể cho em nghe rồi.” Cuối cùng tôi phải đem những mẩu chuyện vừa kể cho con Rùa ra làm quà cho nó.
Nhưng Thục không phải là thằng nhóc ham nghe chuyện. Nó chỉ thích được nằm cạnh tôi. Tôi kể chưa dứt câu chuyện về cậu bé thành Padova, nó đã ngủ mất, một cánh tay quàng ngang ngực tôi.
Tôi nghiêng đầu ngắm gương mặt tươi tỉnh của nó. Ngay cả trong khi ngủ gương mặt nó cũng ướp đầy niềm vui.
Gương mặt đó đã neo chặt tôi xuống mặt gỗ mát lạnh dù đã mấy lần tôi gượm ngồi dậy. Trong gần một tiếng đồng hồ, tôi nằm thao thức bên cạnh Thục, lắng tai nghe tiếng chích chòe huýt sáo trên cành me trước ngõ và miên man nghĩ tới cho Rùa.
Cho đến khi chợt nhớ sáng mai tôi phải xuống đường quốc lộ đón xe đò vào Sài Gòn sớm, tôi sè sẹ gỡ tay thằng Thục, rón rén leo xuống đất, vọt ra cửa và co cẳng chạy về phía sông Kiếp Bạc.
Nhưng tôi vừa đi tới đầu cầu treo đã nghe tiếng thằng Thục gọi rối rít từ phía sau:
-Chờ em với! Chờ em với!
Tôi ngoảnh lại, thấy nó đang cưỡi xe đạp phóng gần tới nơi, tóc dựng lên trong gió.
Tôi đành dừng chân bên cạnh dãy bìm bịp ven sông đợi nó.
-Mày thức dậy hồi nào vậy? – Tôi hỏi khi Thục đến gần.
Nó leo xuống khỏi xe, hổn hển:
-Anh đi lẹ ghê!
Thục không trả lời thẳng câu hỏi của tôi nhưng tôi đoán được có lẽ nó thức dậy sau tôi không lâu.
-Mày đi đâu đây? – Tôi nói tiếp, vẻ phật ý – Về đi, tối tao về ngủ với mày!
-Anh cho em đi theo với, lát tối em chở anh về!
Giọng thằng Thục nghe như năn nỉ khiến tôi không thể thẳng tay xua đuổi nó mặc dù lòng tôi đang rối như tơ. Có thằng em họ bám theo lằng nhằng thế này tôi không biết làm sao gặp riêng con Rùa để chia tay.
Như hiểu được sự khó xử của tôi, thằng Thục nói:
-Lát nữa anh cứ qua chia tay với con Rùa đi. Em ở nhà chơi với bé Loan!
Rất may là thằng Thục đi sau lưng tôi nên nó không thấy được vẻ mặt sượng sùng của thằng anh họ nó. Tôi nhè nhẹ thở ra và nói, cố giữ giọng thản nhiên:
-Ờ, tao chạy qua tạm biệt nó một câu cho lịch sự.
Tôi biết thằng Thục chẳng tin gì vẻ vờ vịt của tôi. Nhưng tôi dỏng tai cả buổi chẳng nghe nó châm chọc gì, có thể nó không muốn tôi xấu hổ trong ngày cuối cùng ở làng, cũng có thể nó đang dồn tâm trí vào việc giữ thăng bằng với chiếc xe đạp trên những mảnh ván lát cầu chòng chành dưới chân.
-Anh ngồi lên xe đi, em chở cho! – Thục đề nghị, khi hai anh em vừa qua khỏi cầu.
-Mày chở tao sao nổi. Để tao chở mày!
Thục bướng bỉnh:
-Trước nay toàn anh chở em. Hôm nay tới phiên em chở.
Cuộc tranh giành giữa hai anh em không biết sẽ kéo dài đến bao lâu nếu lúc đó thằng Thục không phát hiện một đám bốn, năm người đang xúm xít lố nhố phía trước, cạnh bụi cúc tần nơi hôm trước con Rùa lom khom hái lá me chua đất.
-Có người cãi lộn kìa anh!
Đám người này có lẽ đang gây gổ với nhau, tôi nghe thấy họ to tiếng mặc dù khoảng cách từ đây đến đó còn khá xa.
-Chạy đến xem chuyện gì thế mày?
Tôi giục thằng em, và lật đật ngồi lên yên sau, không buồn giành tay lái với nó nữa.
Tiếng quát tháo vọng tới mỗi lúc một gần và người đầu tiên tôi nhận ra là ông Bảy Thành.
Người tiếp theo hiện ra trong mắt tôi là con Rùa. Nó bị bốn người đàn ông vây quanh nên khi thằng Thục chạy tới thật gần tôi mới nhìn thấy nó.
Phát giác đó là trái tim tôi thắt lại.

26
-Mấy người nào vây con Rùa vậy mày?
Tôi thấp thỏm hỏi, và những cái tên nhảy ra từ miệng thằng Thục đúng như tôi phỏng đoán: đứng cạnh ông Bảy Thành là ông Hai Sắn, ông Bốn Lai và chú Ngãi.
Trừ chú Ngãi không có nét gì đặc biệt, ông Bốn Lai có cái bụng ngoại cỡ của Obelix. Bụng ông bự đến mức ông luôn giữ nó bằng hai tay như thể sợ nó bất thình lình rơi xuống đất. Cũng như Obelix, từ xa trông ông Bốn Lai như một quả dưa khổng lồ. Cái báng súng nhô lên trên vai ông chính là cái cuống dưa.
Ngược lại với ông Bốn Lai, ông Hai Sắn người nhỏ thó nhưng chiếc mũi lại to một cách khác thường, tóc túm trong chiếc khăn màu đỏ buộc ngang trán, bên hông dắt lủng lẳng một chiếc rìu. Nếu có thêm bộ ria vàng nữa, hoàn toàn có thể nhầm ông với nhân vật Asterix.
Trong khi tôi ngẩn ra nhìn ông “Panoramix” Bảy Thành, ông “Obelix” Bốn Lai và ông “Asterix” hai Sắn, lờ mờ hiểu ra tại sao ông ngoại con Rùa lại bảo truyện Asterix là chuyện kể về làng Đo Đo và con Rùa không hề nghi ngờ gì về điều đó thì thằng Thục thở hắt ra, lúc này nó đã chống chân xuống đất ngay bên cạnh đám người:
-Phen này con Rùa nguy to rồi! Chưa bao giờ em thấy bốn ông này cùng nhau đi kiếm con Rùa như bữa nay.
Những người thợ săn nhìn thấy tôi và thằng Thục dựng xe đứng xem nhưng họ chẳng buồn để ý. Cơn giận làm mặt người nào người nấy đỏ gay. Mặt trời ban trưa thả xuống từng bựng nắng càng khiến họ trông như đang bốc khói.
Ông Bảy Thành liếc về phía hai đứa chúng tôi một cái rồi quay sang con Rùa, giọng ầm ầm như tạc đạn:
-Mày còn chối nữa hả?
-Con nói thật mà.
Con Rùa lí nhí đáp, nó không nhìn về phía tôi và Thục nhưng tôi đoán nó đã thấy hai đứa tôi ngay từ đầu.
Ông Hai Sắn sờ tay lên cán rìu, nhếch mép:
-Ở đây không ai tin mày hết á. Đây đâu phải lần đầu hả Rùa!
Con Rùa có lẽ cũng biết không ai tin lời nó thật. Nó cứ ấp úng:
-Con… con…
Ông Bảy Thành giận dữ, chòm râu dày dưới cằm rung bần bật:
-Hôm trước mày làm ướt thuốc nhồi của tao, bây giờ mày phá hỏng bẫy của tao, của ông Bốn Lai và chú Ngãi… Mày có bị thần kinh không hả Rùa?
Ông Bốn Lai động báng súng kíp xuống đất, quai hàm bạnh ra:
-Hỏi tới hỏi lui gì nữa. Chắc chắn là nó rồi. Bây giờ phải làm gì với nó đây, mấy ông?
Chú Ngãi sấn tới một bước, chỉ tay vào mặt con Rùa, nóng nảy:
-Cãi nhau với con nhỏ này chỉ hao hơi tốn tiếng! Nó phá của tôi ba cái bẫy, bây giờ tôi phải bắt nó trói lại!
Chú Ngãi nói xong, lập tức thò tay tóm lấy tay con Rùa. Chú người thấp đậm, da đen, môi thâm, tóc quăn tít. Lúc hùng hổ trông chú như một con gấu bị đói lâu ngày, và con Rùa đang đối diện với chú giống như một thân cây non sắp sửa bị xé vỏ.

Con Rùa bước lui một bước để tránh cú chộp của người thợ săn. Bụng ngập tràn lo lắng, tôi hấp tấp lao xuống khỏi yên xe, tiến lại, chưa biết phải nói gì hay làm gì để giải vây cho con Rùa, thằng Thục đã kêu lên:
-Ê, ê, người lớn không được ăn hiếp con nít à nha!
Chú Ngãi phun nước bọt, không thèm nhìn thằng Thục:
-Nó là con nít nhưng là con nít hoang! Hừm, hèn gì người ta nói “con không cha như nhà không nóc”.
Ngay từ khi bắt gặp cánh thợ săn vây con Rùa, tôi biết họ đã phát giác những chuyện xảy ra trong rừng ngày hôm qua. Tôi cũng có chút áy náy về hành động của con Rùa, cả về sự đồng lõa của mình, nhưng cách nói miệt thị của chú Ngãi khiến tôi giận run người, nhất là tôi nhìn thấy vẻ mặt con Rùa như bợt đi trong nắng.
Tôi buột miệng:
-Chú là người lớn sao lại ăn nói hồ đồ thế!
-Mày nói ai ăn nói hồ đồ? – Chú Ngãi quay sang tôi, mắt trợn ngược, câu nói rít qua kẽ răng.
-Tôi nói chú đó. – Thằng Thục gầm gừ, khác hẳn vẻ hiền lành hằng ngày. Nó bật chống xe đánh tách rồi hùng dũng bước lại. – Nếu ba con Rùa không vì bắt cướp rồi trượt chân rơi xuống sông thì con Rùa đâu có mồ côi cha. Chú Hương chết cũng vì xóm làng, sao chú nói chuyện vô ơn quá vậy!
Bị hai đứa trẻ phê phán trước đám đông, mặt chú Ngãi phù ra như bị đánh thuốc độc. Chú xả một tràng như súng liên thanh bị cướp cò:
-Mày trẻ con biết gì! Ông Hương đi ăn trộm bị rượt ngã xuống sông, bọn tao vờ nói bắt cướp để con Rùa lớn lên khỏi mặc cảm. Ai ngờ càng lớn nó càng hư!
Câu nói của chú Ngãi như một thùng nước lạnh tạt vào mặt bọn tôi. Thục nghiến răng ken két:
-Chú đừng có bịa chuyện!
-Tao thèm vào bịa chuyện. – Chú Ngãi chỉ tay vào ông Bốn Lai – Nghe tin ông Bốn Lai kiếm được kỳ nam trong rừng, tối đó ông Hương chui vô trộm bị ông Bốn Lai phát giác. Ông Hương bỏ chạy, băng qua cầu treo thì trượt chân..
Tôi nghe các cơ bụng co giật liên hồi, bao tử đau thắt như có ai vò. Tôi liếc về phía con Rùa, thấy nó đang run bần bật, mặt héo đi từng phút một.
-Chú mày có im đi không! – Ông Bốn Lai quát chú Ngãi.
-Tôi không im. – Chú Ngãi quát lại ông Bốn Lai, trông chú như đã không còn lý trí – Sự thật thế nào tôi nói thế nấy. Mấy ông không nói thì tôi nói.
-Sự thật cái con khỉ! – Ông Hai Sắn giật tung chiếc khăn đỏ trên đầu, giận dữ - Mày bịa chuyện tao đập mày nghe Ngãi!
-Ông đập tôi đi! – Mắt chú Ngãi vằn đỏ, miệng chú bắt đầu sùi bọt – Mấy ông biết thừa là tôi không bịa mà!
Chú Ngãi thách thức ông Hai Sắn. Nhưng người giáng cho chú một báng súng là ông Bảy Thành.
Cú đánh của ông Bảy Thành mạnh đến mức chú Ngãi ngã chúi xuống cỏ.
-Mày còn nói xấu ba con Rùa, tao đánh mày chết luôn.
Chú Ngãi lóp ngóp bò dậy, hậm hực quét mắt qua đám đông một lượt rồi không nói không rằng, chú cắm đầu bỏ đi một mạch.

27

Người bỏ đi thứ hai là ông Hai Sắn. Trước khi đi, ông tiến lại chỗ con Rùa đứng, đặt tay lên đầu nó, chép miệng:
-Con đừng tin lời chú Ngãi. Thằng đó nó khùng rồi!
Ông Bảy Thành nối bước ông Hai Sắn. Ông giậm gót giày lên cỏ vừa lúc lắc cây súng kíp, không nói gì với con Rùa, chỉ hừ mũi:
-Đồ điên!
Ông nói trống không nhưng ai cũng hiểu ông đang nói chú Ngãi.
Người thợ săn nấn ná sau cùng là ông Bốn Lai. Ông đến bên con Rùa (lăn đến bên nó thì đúng hơn) và nhìn nó bằng ánh mắt ái ngại. Ông nhìn nó như vậy một hồi lâu, rồi khẽ buông một tiếng thở dài:
-Chú Ngãi giận quá nói lung tung.
Con Rùa vẫn đứng trơ như người mất hồn, nước mắt lăn dài trên má. Có cảm giác nó không nghe thấy người thợ săn. Tôi thấy ông Bốn Lai định đưa tay vuốt tóc nó, nghĩ sao lại thôi. Ông vác súng lên vai, tậc lưỡi trước khi nặng nề quay gót:
-Con hãy tin lời bác. Ba con là người ngay thẳng, đàng hoàng, không hề làm chuyện gì sai trái.
Cho đến khi người thợ săn cuối cùng mất hút cuối đường làng, con Rùa vẫn không nói tiếng nào, đôi mắt óng ánh nước của nó đang nhìn vào một điểm vô hình nào đó trước mặt và căn cứ vào vẻ thẫn thờ của nó, tôi đoán tâm trí nó chắc đang ở rất xa nơi nó đang đứng.
Tôi nhìn nó, lòng dậy lên nhiều cảm xúc khác nhau, định bước tới gần nó nhưng kẹt nỗi có thằng Thục đang đứng đó. Tôi không rõ con Rùa đang nghĩ gì, cũng không chắc nó có đang nghĩ ngợi hay không, có thể tâm hồn nó lúc này chỉ là một nỗi hoang vắng.
Từ khi chú Ngãi tố cáo nguyên nhân cái chết của ba con Rùa, thái độ của ba người thợ săn còn lại với con Rùa lập tức đổi khác. Họ không nhắc gì đến những hành động phá phách của con Rùa, chỉ xúm vào bênh vực ba nó và phản đối chú Ngãi. Cách xưng hô cũng thay đổi: họ gọi nó bằng tiếng “con” ngọt ngào trìu mến.
Con Rùa không biết có nghe thấy tất cả hay không. Tôi nghĩ là nó nghe thấy nhưng chẳng hiểu tại sao nó chẳng hề nhúc nhích. Nếu có thứ gì đó trên người con Rùa vẫn còn động đậy thì đó là những giọt nước mắt vẫn lặng lẽ lăn tròn trên cánh mũi nó như những hạt pha lê ngời lên trong nắng.
Thằng Thục dường như hiểu ra tâm sự của tôi. Nó quay lại chỗ chiếc xe đạp dựng chênh vênh bên vệ đường, nói:
-Em về nhà cô Út Huệ trước đây. Anh với con Rùa về sau nhé.
Chim vẫn hót bên tai tôi khi thằng Thục đạp xe đi. Tiếng chèo bẻo đánh chẽo chẹt từng hồi nghe buồn nẫu ruột. Tiếng chim cu gù đâu đó từ những gò xa vẳng lại chỉ làm tăng thêm sự tĩnh mịch của buổi trưa hè, của cả cõi lòng người.
Tôi đến sau lưng con Rùa, nhẹ nhàng đặt tay lên vai nó:
-Về thôi, em.
Đôi vai con Rùa khẽ cựa quậy, và nó quay lại nhìn tôi. Nó không nói gì, nhưng ánh mắt thăm thẳm của nó khiến tôi nhói lòng.
Rồi cứ lặng thinh như thế, con Rùa bước đi.
Tôi đi bên cạnh nó, buồn rầu và bất lực. Hoa dong riềng đỏ chói chang trong nắng trưa như đang đốt cháy trái tim tôi.
Ngày mai tôi đã rời làng. Tôi lên đây để chia tay con Rùa, để lặp lại với nó rằng tôi thích nó nhiều lắm. Tôi muốn bảo nó đừng buồn, rằng thế nào tôi cũng sớm về thăm nó. Định bụng như vậy, bất ngờ gặp cảnh này những ý nghĩ trong đầu tôi đột ngột rối tung. Tôi không biết nên hướng cảm xúc của mình vào đâu, nên nói điều gì trước điều gì sau và nói như thế nào để không làm con Rùa bị tổn thương nữa.
Cân nhắc một hồi, tôi liếc con Rùa, phân vân nói:
-Em đừng buồn nữa. Chú Ngãi bị em phá hỏng đến ba cái bẫy nên bịa chuyện nói xấu ba em cho hả tức đó thôi.
Nước mắt lúc này đã ngừng lăn trên má con Rùa nhưng nó vẫn lặng im trước lời an ủi của tôi. Tôi thấp thỏm nhìn nó, dè dặt nói tiếp:
-Ông Bảy Thành, ông Bốn Lai và ông Hai Sắn đều bảo chú Ngãi nói bậy…
-Em không biết mấy ông đó tốt với em. Nhưng em nghĩ chú Ngãi không hoàn toàn bịa chuyện. Bây giờ thì em hiểu tại sao sau cái chết của ba em, mẹ em lập tức bỏ nhà ra đi… - Con Rùa bỗng lên tiếng và câu đáp trả của nó làm tôi thộn mặt ra. Giọng con Rùa ráo hoảnh, không giống giọng của một người vừa mới khóc và sự tỉnh táo của nó bất giác làm tôi lo lắng. Có vẻ nó đã đi đến tận cùng nỗi đau nên đã lì ra.
-Em…em…
Tôi ấp úng, một phần vì bất ngờ trước phản ứng của con Rùa, phần khác do tôi không nghĩ được câu gì có thể xoay chuyển được tâm trạng của nó. Lúc ba con Rùa mất, tôi đã dời nhà vào Sài Gòn, chuyện về ông sau này tôi chỉ được nghe qua thằng Thục và nhiều người khác.
Cho đến khi cả hai về tới nhà, tôi vẫn không nói được tiếng nào với con Rùa, ngoài câu nói lúc nó băng qua vườn cải nhà cô Út Huệ để vào nhà: “Lát tối anh qua chơi với em nhé!”

28

Hồi trưa lúc ngồi bên bàn ăn, nghe nói tôi sẽ lên xóm trên chia tay cô Út Huệ với bé Loan, thím Lê dặn tôi phải về ngủ sớm để tờ mờ sáng hôm sau lên đường. Tôi cũng định bụng chỉ lên chơi với con Rùa cho đến lúc trời nhá nhem. Có ở bên cạnh nó thêm vài tiếng đồng hồ nữa cũng thế thôi. Đằng nào cũng phải chia tay. Tôi đã dự định trong đầu rồi. Vào Sài Gòn, tôi sẽ tìm cách quay về làng trong thời gian sớm nhất để gặp lại nó, để xem nó đã lớn thêm được chừng nào. Hồi bà tôi, ba tôi và chú Thảo chưa mất, năm nào tôi cũng theo ba tôi về làng. Sau này có đôi lần mẹ tôi dẫn tôi về dự giỗ kỵ nhưng do làm ăn khó khăn và bận rộn, những chuyến về thăm quê ngày một thưa dần.
Dự tính như thế nhưng rốt cuộc suốt buổi chiều hôm đó, tôi ở lì trong nhà cô Út Huệ chơi với thằng Thục và bé Loan. Tâm trạng con Rùa đang rơi vào một chỗ nào đó rối ren mù mịt, tôi nghĩ tôi khó mà trò chuyện với nó một cách bình thường.
Đến khi màn đêm bắt đầu buông xuống từng mảng tối, thoạt dầu mắc trên ngọn sầu đông, sau đó chảy tràn xuống sân như vết mực loang, tôi đoán con Rùa chắc đã nguôi ngoai nên mon men qua nhà nó.
Lần đầu tiên tôi bắt gặp mình ngập ngừng khi qua nhà con Rùa. Đã mấy lần tôi đứng lại, nhìn về phía lối mòn dẫn vào rừng, ngắm chim bay từng bầy trong bóng đêm chập choạng, vừa bay vừa gọi nhau ríu rít trên đường về tổ, tự hỏi mình sẽ nói gì hay làm gì để con Rùa cảm thấy thanh thản lát nữa đây.
Khi bước qua khỏi hàng giậu, dưới ánh sao mờ tôi thấy con Rùa đang ngồi trên phiến đá xanh dưới bóng cây bướm bạc. Nó vẫn hay ngồi chỗ đõ, tôi đã thấy nhiều lần nhưng lúc này dáng ngồi của nó trông mới cô đơn làm sao và cảm giác đó khiến tôi thấy lồng ngực đột nhiên tức nghẹn.
Tôi nhẹ bước lại gần, cảm động biết rằng nó đang đợi tôi.
Tôi đứng sau lưng con Rùa, lặng thinh, bối rối, hết nhìn nó lại nhìn sang hòn non bộ rồi nhìn về phía ao rau muống rồi lại nhìn nó.
-Anh ngồi xuống đi anh!
Con Rùa buột miệng, như có mắt sau lưng.
Tôi lặng lẽ ngồi xuống cạnh nó, vẫn chưa biết bắt đầu giây phút chia tay bằng câu gì.
Cũng như khi nãy, người mở lời là con Rùa. Nó quay sang nhìn thẳng vào mắt tôi, bất ngờ hỏi:
-Anh còn thích em không?
-Em biết là anh thích em mà! – Tôi khẽ nhăn mặt, không hiểu tại sao con Rùa lại hỏi thế - Bao giờ anh cũng thích em.
Con Rùa vịn hai tay vào vai tôi, giọng nghiêm trang:
-Nếu cái chết của ba em đúng như chú Ngãi nói, anh vẫn thích em chứ?
-Ờ, anh vẫn thích. – Tôi đáp không ngại ngần.
Tôi nhìn đôi mắt long lanh của con Rùa, lòng dậy lên cảm giác thương xót. Tôi định nói với nó tôi không tin lời chú Ngãi nhưng tôi biết con Rùa sẽ không nghe tôi. Vì vậy rốt cuộc tôi đã chẳng nói gì.
Tôi biết tình cảm tôi dành cho con Rùa trước đây đã rất nhiều. Tối hôm qua nghe những lời tâm tình mộc mạc ngây thơ của nó, thêm chuyện rắc tối trưa nay nữa, tôi càng thương yêu nó nhiều hơn. Càng lúc tôi càng nhận rõ giữa tôi và con Rùa có điều gì đó lớn hơn tình cảm giữa một người con trai và một người con gái. Mỗi lần nghĩ đến hình ảnh một cô gái sống cô độc và lầm lũi, trái tim bé bỏng của cô từ nay lại bị câu chuyện không rõ là hư hay thật nhưng chắc chắn là rất tồi tệ của người thợ săn làm cho xây xát, lòng tôi lại nặng trĩu.
Tôi không biết liệu với gánh nặng quá sức đó, con Rùa sẽ chịu đựng như thế nào và nó sẽ vịn vào điều gì để có thể đi qua mùa cọng dừa, mùa chong chóng đang chờ đợi nó phía trước.
Thật buồn khi mà ngay lúc con Rùa cần tôi ở bên cạnh nhất, tôi lại phải ra đi. Từ ngày mai, khi bầu trời được tô sáng bằng những tia nắng hình rẻ quạt quét lên từ phía biển, con Rùa lại tiếp tục những ngày dài lủi thủi, cô đơn và chắc chắn là đầy mặc cảm.
Tôi nghĩ miên man, lo âu và phiền muộn, vẫn nhìn vào mắt con Rùa để một lần nữa nhận ra rèm mi của nó thật đẹp và cuối cùng không rõ do nó hay do tôi, đầu con Rùa đã tựa vào vai tôi từ lúc nào. Thương gì đâu!



Chương Hai



“Ở trong xa cách
Một đôi vai gầy
Ở trong tan vỡ
Nụ cười thơ ngây
Ở trong mờ tối
Em ơi sáng đầy”


29

Đêm đó, tôi hầu như không ngủ được. Tôi cố dỗ giấc, biết rằng sáng mai phải thức dậy lúc tinh mơ nhưng mắt tôi vẫn mở thao láo. Lúc tối, trước khi bịn rịn chia tay con Rùa để quay về nhà cô Út Huệ, tôi đã nói với nó:
- Em ở lại bình yên. Ngày mai anh đi nhưng anh sẽ quay về với em thật sớm.
Tôi cố kềm giọng để không tạo cảm giác bùi ngùi nhưng tôi không thể ngăn được mắt tôi ươn ướt.
Con Rùa “dạ” khẽ. Nó cũng chúc tôi lên đường bình an. Chỉ vậy thôi, và siết tay tôi thật chặt. Có thể lòng nó đang ngổn ngang, cũng có thể nó tin rằng cả hai đứa tôi không cần phải nói thêm câu nào sau những gì chúng tôi đã thổ lộ với nhau tối hôm trước.
Con Rùa tiễn tôi tới hàng giậu ngăn đôi nhà nó và nhà cô Út Huệ. Vẫn không nói gì, tôi quay lại ôm nó một cái thật nhanh trước khi chạy vào nhà.
Bây giờ nằm nhớ lại, tôi như nghe được những lời hứa hẹn con Rùa thầm gửi gắm một lần nữa qua cái siết tay trong lúc đó “Em sẽ lớn! Em sẽ lớn nhanh thôi mà!”.
“Ừ, anh sẽ chờ em lớn”. Tôi thì thầm nói, tin rằng đó là một trong những câu nói thành thật nhất trong đời tôi.
Thằng Thục vẫn ngủ say bên cạnh. Tôi lắng nghe tiếng thở đều đều của nó, mỉm cười nhớ lại cảnh nó hùng hổ bênh vực con Rùa hồi trưa dù nó chưa bao giờ ưa con Rùa. Tối hôm qua, lúc cùng thằng Thục trở về từ nhà cô Út Huệ, tôi hỏi thím Lê về những ngày giỗ kỵ trong dòng họ. Khi biết ba tháng nữa là tới ngày bác Vận làm giỗ cho ông tôi, tôi nói với thím là tôi sẽ xin phép mẹ cho tôi về quê. Nghe tôi hứa như vậy, thím Lê mừng lắm. Nhưng thằng Thục mới là người mừng nhất. Nó nhảy nhót hớn hở như một đứa con nít lên ba, miệng bô bô từ lúc đó cho tới lúc leo lên giường, chỉ khi giấc ngủ tóm lấy nó rồi tôi mới có thể nằm yên theo đuổi những ý nghĩ trong đầu và băn khoăn nhủ

bụng: Nếu thằng Thục biết tôi quyết định quay về làng sớm như vậy phần lớn vì tôi lo lắng cho con Rùa, cả vì nỗi nhớ nhung trong lòng tôi, không biết nó có giận lẫy hay không?
Cuối cùng thì đêm hôm đó tôi cũng chợp mắt được một chút, lúc gió bắt đầu kêu u u trên mái lá như giục mùa chong chóng sớm về mặc dù bọn trẻ làng tôi thường chơi trò này vào độ cuối năm. Trước khi chìm vào giấc ngủ tôi còn bắt gặp tôi lẩm bẩm với chính mính: “Ba tháng nữa. Ba tháng nữa thôi”.
Tất nhiên tôi đã không nói với con Rùa bao giờ tôi sẽ về, vì lúc ngồi với nó dưới bóng cây bướm bạc, tôi chưa trò chuyện với thím Lê về những ngày giỗ kỵ. Tôi nghĩ không cho nó biết trước có khi lại hay. Hẳn nó sẽ rất đỗi vui mừng khi thấy tôi bất ngờ xuất hiện vào lúc bọn trẻ làng đang say mê với trò dùng cọng dừa tết thành hình cào cào, châu chấu…
Khuya hôm đó, khi thiếp đi với những từ “ba tháng” lăn tăn trong đầu, cả khi thức dậy lúc trời còn mù sương vào sáng hôm sau để chở thằng Thục xuống đường quốc lộ đón chuyến xe sớm từ Đà Nẵng vào, tôi không thể nào tưởng tượng được là phải đến ba năm sau tôi mới có dịp trở lại làng Đo Đo.

30

Ba tháng so với ba năm giống như thằn lằn so với khủng long - một khác biệt rất lớn. Với những gì đã xảy ra giữa tôi và con Rùa, thật không có gì khủng khiếp hơn một ngàn ngày bặt tin nhau. Thế mà kể từ lần đó, tôi đã đi khỏi làng một mạch suốt ba năm trời.
Thực ra chẳng ai cản trở tôi về làng. Tôi cũng không bận bịu đến mức không thể thực hiện được lời hứa với con Rùa, với thím Lê và thằng Thục.
Chỉ là do tôi quyết định không về.
Quyết định đau đớn đó bắt đầu vào buổi sáng tôi và thằng Thục đứng ven đường quốc lộ chờ chuyến xe sớm. Hôm trước, tôi trằn trọc gần như suốt đêm nên sáng hôm sau chuông đồng hồ reo inh ỏi tôi vẫn chẳng nghe thấy. Thục phải lay tôi dậy, hai anh em ăn vội chén cơm chiên thím Lê để sẵn dưới lồng bàn rồi chạy xe ra khỏi nhà.
Lúc đi tới đoạn đường sắt cắt ngang con đường đất đầy ổ gà, thằng Thục cào tay lên lưng tôi “Ngừng lại chờ tàu không anh?”, tôi lắc đầu “Ở đây chờ coi tàu, lỡ xe đò đó mày”.
Hôm đó tôi và thằng Thục đứng bên vệ đường đến ba mươi phút mới đón được xe. Tôi không ngờ nửa tiếng đồng hồ đó đã làm thay đổi cả con người tôi.
Trong câu chuyện giữa hai anh em lúc chờ xe, có một câu nói khiến tôi như bị ai đánh mạnh vào đầu:
- Anh biết không, tối hôm qua lúc anh ở chơi bên nhà con Rùa, cô Út Huệ nói với em một bí mật động trời. Ba con Rùa là con ông nội mình.
- Là sao? - Tôi ngơ ngác hỏi lại, nửa hiểu nửa không, mặc dù tôi nghĩ là tôi nghe rất rõ câu nói của Thục.
- Ông Hương là chú mình. Anh, em và con Rùa là anh em chú bác.
Thằng Thục vừa nói vừa nhìn tôi bằng ánh mắt dò xét, thậm chí nó khẽ chạm tay vào lưng tôi như sẵn sàng đỡ lấy nếu tôi bất thần ngã lăn ra.
- Tầm bậy! - Tôi hất tay thằng Thục ra, gần như quát lên - Ông Hương sao là chú của tao và mày được! Ông Hương là con thầy Điền kia mà!
Vẻ mặt của tôi lúc đó chắc rất giống vẻ mặt của kẻ sắp sửa giết người. Tôi thấy Thục thụt lui một bước, nó nuốt nước bọt và cố giải thích bằng giọng nơm nớp:
- Cô Út Huệ bảo có một năm thầy Điền vô Sài Gòn chữa bệnh, ở nhà vợ thầy Điền và ông nội mình có quan hệ tình cảm với nhau và đẻ ra ông Hương.
Tôi lại định hét lên “Nói láo!” nhưng cuối cùng tôi kềm lại khi sực nhớ người tiết lộ điều đó là cô Út Huệ chứ không phải thằng Thục đang đứng trước mặt tôi.
Đang bán tín bán nghi, tôi bỗng nghe một luồng điện chạy dọc sống lưng khi sực nhớ tới thái độ của thầy Điền lúc tôi xưng là cháu ông Chín Ngạc.
Năm tám tuổi, tôi từng học thầy Điền khi vô lớp ba. Đó cũng là năm cuối cùng tôi ở làng. Nhưng hồi đó, tôi chẳng nhận thấy điều gì khác lạ trong cách thầy đối xử với tôi. Có thể lúc đó thầy Điền chưa biết tôi là cháu ông Chín Ngạc, cũng có thể tôi còn quá bé để cảm nhận được những biểu hiện phức tạp của thế giới người lớn.
Nhưng cách đây mấy ngày, lúc con Rùa dẫn tôi vô nhà chào thấy, vừa nghe tới tên ông nội tôi rõ ràng đáy mắt thầy lóe lên một thứ ánh sáng rất kỳ lạ. Đó không phải là sự mừng rỡ của người thầy giáo già khi gặp lại đứa học trò cũ, vì hôm đó thầy chẳng buồn hỏi han tôi lấy một câu, cũng chẳng tỏ ra cho tôi biết là thầy đã nhận ra tôi. Tia chớp bắn ra từ mắt thầy dù chỉ lóe lên trong tích tắc đủ khiến tôi nghĩ ngợi vẩn vơ một lúc lâu, và nếu tôi không nghĩ về điều này lâu hơn chỉ vì những ngày sau đó do mải chơi với con Rùa tôi quên bẵng đi mất.
Bây giờ, câu chuyện của cô Út Huệ gợi lại trong tâm trí tôi thái độ khó hiểu của thầy Điền và tôi ngờ rằng hôm đó thầy chẳng nhớ ra tôi là ai dù tôi có xưng tên. Cái ánh chớp mà tôi nhìn thấy trong mắt thầy có lẽ là phản ứng của thầy đối với tên của ông nội tôi.
Như để củng cố thêm phỏng đoán trong đầu tôi, thằng Thục rụt rè nói thêm:
- Mẹ em cũng biết chuyện này. Tối hôm qua, trước khi đi ngủ em hỏi mẹ, mẹ dặn em đừng bép xép với ai.
Tôi không có cảm giác gì nữa khi thằng Thục nói câu đó. Gánh khổ đau trong lòng tôi đã lớn đến mức có ai chất thêm vài hòn đá nữa tôi cũng chẳng thể nhận ra. Trước khi thằng Thục bồi thêm câu đó, đã có một cái gì đó đang vỡ vụn và tan chảy trong tôi.
Tôi không thấy buồn, chỉ nghe chập chờn trong trí não tiếng gì như tiếng răng rắc - đó là tiếng của một con tàu va phải đá ngầm, tiếng gãy đổ của một số phận hay tiếng của một tình yêu sâu thẳm đang bị bàn tay khắc nghiệt của định mệnh uốn cong đi, tôi cũng không biết nữa.

31

Tôi ngủ mê mệt dọc đường đi, bỏ hai trong ba bữa ăn khi xe ghé vào các quán cơm.
Ngồi xe đò, tôi thích ngồi sát thành xe để ngắm cảnh vật bên đường. Những cánh đồng lúa, những đàn bò gặm cỏ, những rặng dừa, các bụi chuối, dãy dâm bụt hay các nhánh ổi ven sông đều làm tôi xao xuyến, vì chúng luôn gợi lại trong tâm trí tôi những ký ức tuổi thơ, nhắc nhở tôi về một thế giới quyến rũ nơi mà tôi không có lấy một lần đi đứng tử tế, toàn chạy nhảy, té ngã, trầy xước trong những cuộc trường chinh lem luốc bất tận ngoài đường sá, bụi bờ với lũ bạn nghịch ngợm.
Nhưng trên chuyến xe trở vào Sài Gòn lần này, dù vẫn ngồi sát cửa, tôi dường như chẳng thấy gì. Trong óc tôi lúc nào cũng tràn ngập hình bóng con Rùa. Khi thức tôi nghĩ đến nó. Khi ngủ tôi cũng chỉ toàn mơ thấy nó.
Tôi nhớ mồn một cảnh con Rùa giành nắp keng với thằng Thục trong quán ăn ở chợ Kế Xuyên hôm nào. Lần đó bị thằng Thục du côn giật tóc, bị chủ quán giận dữ xua đuổi, con Rùa ra đứng trước cửa thẫn thờ nhìn vô khiến tôi thấy tội tội. Đó cũng là lần đầu tiên tôi nhìn thấy nó.
Lần thứ hai gặp lại con Rùa, tôi chỉ nhìn thấy đôi mắt nó lấp ló ở chỗ kẽ hở giữa hai tấm phên khi nó rình tôi ngồi đọc sách. Chỉ đến lần thứ ba, cũng trong một lần phát giác nó nấp ngoài hè nhìn trộm tôi, tôi mới nói chuyện được với nó và từ hôm đó một tình bạn thân thiết mở ra giữa hai đứa tôi. Rồi đến một ngày tôi sung sướng nhận ra rằng tình cảm giữa hai đứa tôi còn lớn hơn một tình bạn và chúng tôi sẵn sàng chờ đợi nhau để nghe tương lai kể cho chúng tôi nghe đó là tình cảm gì.
Những kỷ niệm giữa hai đứa tôi dĩ nhiên không diễn ra trong đầu tôi theo lớp lang như thế. Chuyện nọ xọ chuyện kia, hình ảnh này đan xen hình ảnh khác, những câu chuyện nhảy ra giữa chừng, không đầu không đuôi, không theo thứ tự nào cả. Tôi mơ thấy chú Ngãi và những người thợ săn quây lấy con Rùa cạnh bụi cúc tần trước khi mơ thấy con Cổ Dài từ phía ao rau muốn lạch bạch lao về phía tôi. Tôi thấy hình ảnh con sóc xám đứng bên gốc cây thông non giương đôi mắt đen tròn như hai hạt nhãn ra nhìn chúng tôi trước khi thấy cuốn truyện Asterix con Rùa lôi ra từ dưới vạt áo, sau đó tôi mới thấy tiếp cảnh tôi và con Rùa co ro bên nhau trong lòng bụi duối dại nhìn mưa bay mù mịt qua kẽ lá.
Nhưng tất cả những chi tiết ấy đều giống nhau ở chỗ vừa hiện ra ngay lập tức hóa thành những mũi kim nhọn khâu chặt hình ảnh con Rùa vào trái tim tôi, và cứ mỗi lần mũi kim xuyên qua lại làm người tôi run lên. Và chắc chắn là tôi đã khóc khi nhìn thấy những hình ảnh thân yêu đó trong giấc mơ vì mỗi lần choàng tỉnh khi xe băng qua ổ gà, tôi lại bắt gặp mình nhòe nước mắt.
Khi xe vượt qua đèo Cả vào ban đêm, nhìn những đốm lửa đèn xa xa trong thung vắng, tôi nhớ con Rùa da diết. Và ngay trong lúc nhớ nó nhất, tôi chợt hiểu tại sao cô Út Huệ tiết lộ với thằng Thục về bí mật của con Rùa ngay vào đêm trước hôm tôi trở lại Sài Gòn.
Từ hôm đầu tiên lên xóm trên và bắt đầu những ngày ở lại nhà cô cho đến khi tôi đi, cô Út Huệ tuyệt không thắc mắc một lời nào về mối quan hệ giữa tôi và con Rùa. Một phần vì tôi đã lớn, phần khác vì nếu tôi thích chơi với một cô bé ở cạnh nhà hơn một đứa trẻ nào khác trong làng thì đó là chuyện quá bình thường.
Tôi không biết cô nghĩ gì trong những ngày đó nhưng có lẽ trực giác đã mách bảo cô rằng sự thân thiết giữa tôi và con Rùa rất có thể sẽ dẫn đến một sự gắn bó đậm đà hơn tình bạn thông thường, và điều đó nếu xảy ra sẽ biến thành một thảm kịch trong dòng họ.
Càng nghĩ tôi càng tin rằng cô Út Huệ nói với thằng Thục về thân thế của con Rùa chẳng có mục đích nào khác là mượn cái miệng bép xép của thằng này để thông báo cho tôi biết điều đó. Cũng có thể ngay cả thằng Thục, vốn đã rất ghen tị với con Rùa, cũng lờ mờ nhận thấy sự khắng khít giữa tôi và con Rùa bộc lộ một thứ tình cảm đặc biệt nào đó mà nếu như con Rùa quả thực là em họ tôi thì tình cảm đó đúng là sai trái. Chắc vì lý do nghiêm trọng này mà trong buổi sáng đứng chờ xe bên đường quốc lộ, thằng Thục đã làm một chuyện nó chưa bao giờ làm là cãi lại tôi, rốt lại chỉ để bơm vào đầu tôi câu chuyện bí mật giữa ông nội tôi và bà nội con Rùa.
Chẳng ai nói thẳng với tôi rằng tôi nên cảnh giác với tình cảm của mình, nhưng bằng những thông tin vòng vèo mọi người đã đạt được điều họ muốn: tôi đã quyết định lìa bỏ mối tình đầu vừa chớm nở của mình, với một cảm giác mất mát, đau đớn và xót xa như lìa bỏ một cánh tay để suốt ba năm đằng đẵng sau đó tôi sống vật vờ như một kẻ bị khuyết tật về tâm hồn.
Nỗi đau âm ỉ như than vùi trong bếp, không bao giờ thực sự tắt đi, vì một lẽ nữa là con Rùa luôn được bảo vệ để không biết được thân phận thật sự của mình. Và hiển nhiên hậu quả là nó không bao giờ biết được tại sao tôi - một người nó yêu thương và yêu thương nó đến thế - lại bỏ đi biền biệt khi vừa hứa hẹn sẽ quay về làng trong thời gian sớm nhất.
Cô Út Huệ, thím Lê