Ngồi khóc trên cây
vẩn vơ. Nhưng càng dán người vào chiếc bàn bên cửa sổ tôi lại nhớ đến cái ngày con Rùa nấp ngoài hè nhìn trộm tôi. Tôi nhớ đôi mắt đen láy lấp ló chỗ khe liếp, nhớ tiếng chân chạy thình thịch khi bị tôi phát hiện, nhớ mái tóc cắt vụng rụt vè nhô lên bên ngoài cửa sổ như một bụi cây gai.
Đáng lẽ tôi phải tim cách quên đi những kỷ niệm nhưng nỗi nhớ tràn về khiến tôi không cưỡng được ước muốn ngẩng đầu lên khỏi trang sách nhìn ra sân, cố hình dung gương mặt con Rùa trong bóng tối và khổ sở nhận ra tôi vẫn còn yêu thương nó xiết bao.
40
Tối hôm sau tôi tiếp tục không lên xóm trên.
Tối hôm sau nữa cũng vậy.
Tôi biết tôi đang hành hạ mình.
Tôi biết tôi đang làm đau tôi và làm đau con Rùa.
Trong những ngày chôn mình ở nhà thím Lê, tôi nghĩ tôi nên quay về Sài Gòn càng sớm càng tốt để chấm dứt tình trạng này nhưng tôi muốn đợi thằng Thục. Còn hai ngày nữa là đến chủ nhật, gặp thằng em họ xong tôi sẽ xuống đường quốc lộ đón xe vào phương Nam.
Những ngày đó, tôi toàn nghĩ và nghĩ, óc lúc nào cũng ong ong như có ruồi bay trong đầu.
Tối ngày thứ ba, ăn cơm xong tôi bồn chồn thả bộ ra trước sân. Đi loanh quanh một hồi, tôi ngồi tựa lưng vào góc me trước ngõ ngước nhìn sao giăng chi chít trên bầu trời đêm, lòng rưng rưng nhớ đến buổi tối tôi hỏi đố con Rùa về chòm sao Hiệp Sĩ.
Hình ảnh đêm hôm nào hiện về khiến người tôi run lên.
- Em đừng trách anh nhé Rùa! - Ý nghĩ trong đầu tôi tự dưng bật ra thành tiếng.
Trả lời tôi chỉ có tiếng dế kêu ri ri trong cỏ tháng năm.
- Anh có lỗi với em nhiều lắm! - Tôi tiếp tục thì thầm với ngàn sao.
Trả lời tôi là những giọt sương đêm rơi âu sầu trên tóc.
Sương tiếp tục rơi mềm tóc tôi và tôi lại nghe tiếng mình lan đi buồn bã trong gió đêm:
- Giờ này em đang làm gì hả Rùa?
Tôi nghe tiếng ai như tiếng con Rùa trả lời tôi:
- Em đang khóc.
Tôi gục xuống như bị ai đánh mạnh vào đầu, trong một phút nghe lòng vữa ra. Có lẽ tôi phải sớm quay về Sài Gòn như dự định. Ở lại làng thêm ngày nào, thần kinh tôi càng bất ổn. Trái tim tôi đã bị nỗi đau xay thành bột và bây giờ đến lượt đầu óc tôi bắt đầu được cho vào máy nghiền.
Sương vẫn rơi trên tóc tôi. Và tiếng con Rùa lại vang lên:
- Tại sai anh không chơi với em nữa?
Lần này tôi nghe rõ tiếng con Rùa vẳng tới từ đâu đó, không phải vọng ra từ trong tâm tưởng của tôi như tôi vẫn nghĩ.
Lòng đầy nghi hoặc, tôi quay đầu nhìn dáo dác. Trước mặt tôi, hàng giậu mồng tơi chạy thành một đường viền nhấp nhô quanh sân. Những bụi cây chạm lên nền trời xanh đen những hình khối kỳ dị. Hoàn toàn không có bóng người nào ở cạnh tôi.
Trong khi tôi đang ngơ ngác, bất thần một tiếng gì như tiếng nấc gieo xuống từ trên cao.
Tôi ngước mắt nhìn lên, ngạc nhiên khi thấy có ai ngồi vắt vẻo trên cành me.
- Em hả Rùa?
Tôi hỏi, ngạc nhiên và mừng rỡ, không tin vào mắt mình.
Con Rùa đáp lời tôi bằng cách lặng lẽ tụt xuống khỏi cành cây.
Khi nó lại gần, tôi thấy mặt nó nhòe nước dưới ánh sao. Con Rùa là đứa con gái cứng cỏi, không dễ khóc, nhưng từ khi chúng tôi quen nhau tôi đã tát cạn của nó bao nhiêu là nước mắt. Tôi ác ghê!
Tôi sờ tay lên mặt nó, để nghe những đầu ngón tay ướt lạnh.
- Nín đi em!
Tôi bùi ngùi nói, thầm đoán con Rùa chắc đã khóc nhiều lắm. Ờ nhỉ, trời chưa vào khuya, sương đâu đã tụ. Chính nước mắt của con Rùa đọng thành sương, rơi trên tóc tôi nãy giờ đó thôi.
- Em tới lâu chưa? - Tôi hỏi, cảm thấy câu hỏi quá tầm thường so với những gì đang xảy ra nhưng không nghĩ ra câu nào ít vụng về hơn.
- Lâu rồi. - Con Rùa đáp bằng giọng cố đừng tỏ ra sụt sịt nhưng tôi vẫn nghe giọng nó nghèn nghẹt như phát ra từ đắng sau một chiếc khăn tay.
Tôi hỏi lại, lòng chùng xuống:
- Sao em không vô nhà mà leo lên cây ngồi?
- Em ngồi trên cây nhìn vô được rồi. Anh có chơi với em nữa đâu. - Giọng con Rùa hờn dỗi như trẻ con.
Tôi bất giác cầm tay nó, cũng rất giống như một đứa trẻ con đang làm hòa với một đứa trẻ con khác:
- Anh vẫn thích chơi với em mà.
Rồi không biết làm thế nào cắt nghĩa tại sao vẫn thích chơi với nó mà tôi ở lì nhà thím Lê suốt ba ngày nay, tôi ấp úng lảng sang chuyện khác:
- Thế tối hôm qua, hôm kia…
- Tối hôm qua hôm kia em cũng đến đây. Em ngồi trên cây me ba ngày liền xem anh đang làm gì mà không lên chơi với em.
Tiết lộ của con Rùa làm tôi há hốc miệng. Tôi ngỡ ngàng nhìn nó, sống mũi cay xè, cảm thấy mình tội lỗi ngập đầu. Tôi không ngờ thái độ lạnh nhạt của tôi đã làm nó cực khổ đến vậy.
Tôi muốn thanh minh hoặc nói một câu gì đó để chuộc lỗi nhưng không biết bắt đầu từ đâu, đành thở dài đưa tay gỡ những chiếc lá me li ti bám trên tóc nó.
- Tại sao hở anh? - Con Rùa lại hỏi.
- Tại sao gì cơ? - Tôi hỏi lại, dĩ nhiên là vờ vịt.
- Tại sao anh không lên xóm trên nữa?
- À… ờ… - Tôi ậm ừ, có cảm giác miệng đang ngậm một quả chanh.
Nếu cuối cùng tôi có phun được quả chanh đó ra cũng chỉ để tiếp tục dối gạt con Rùa:
- Anh có việc:
- Việc gì? Tối nào em cũng thấy anh ngồi đọc sách mà.
- Sách giáo khoa của thằng Thục đó em. - Tôi đáp, liên tục xoay chuyển ý nghĩ để nặn ra một lý do chính đáng - Anh đang giải giùm nó mấy bài toán khó.
- Anh đã gặp bạn Thục đâu.
- Nó nhắn về.
Những lời bịa chuyện của tôi có hàng đống cơ sở nhưng con Rùa không hỏi nữa. Nó là đứa cả tin. Bao giờ nó cũng cả tin. Những hành động của tôi hết sức bất thường và đáng nghi, nhưng chỉ cần vài lời giải thích đơn giản của tôi, con Rùa đã lập tức gột sạch khỏi tâm trí những thắc mắc.
Nó nhẹ nhàng tựa đầu vào vai tôi, như hôm nào, thủ thỉ bằng giọng tin cậy và đầy yêu thương:
- Khi nào giải toán xong thì anh lại lên chơi với em nhé.
Bên tai tôi, hơi thở của nó thơm nồng như trái cây.
41
Bữa đó, tôi đưa con Rùa về nhà. Hai đứa đi bộ dọc con đường đất từ xóm dưới dẫn lên nhà cô Út Huệ. Trời không trăng nhưng dưới ánh sao mờ tôi vẫn nhận ra vẻ tươi tỉnh của con Rùa, những giọt nước mắt trên mặt nó lúc này đã được gió hong khô.
Chúng tôi vượt qua cây sầu đông mọc bên này sông, nơi tôi và con Rùa gặp nhau hôm tôi mới quay về làng, lặng lẽ băng qua cây cầu treo cũ kỹ, chòng chành, không ngừng kêu cót két dưới từng bước chân. Ở ven sông, dãy bìm bìm hoa tím đã ngủ. Những cây dong riêng cũng đã vùi những bông hoa của mình vào tấm chăn đêm. Chỉ có bụi dạ lý hương còn thao thức mặc dù tôi chưa từng nhìn thấy nó bao giờ. Hương thơm của nó không rõ đến từ đâu và đi về đau nhưng lần nào tôi đi từ nhà thím Lê lên thăm con Rùa nó cũng thầm nhắc tôi rằng tôi đang đi đến chỗ người tôi yêu thương dưới sự dẫn đường kín đáo của nó.
Tôi chia tay con Rùa chỗ hàng giậu ngăn nhà nó và nhà cô Út Huệ, đang định âm thầm quay về xóm dưới thì bị bé Loan bắt gặp:
- Anh Đông.
Tôi đành bước lại chỗ gốc ổi sau hè nhà cô Út Huệ:
- Giờ này em chưa ngủ sao?
- Em định ra ang nước rửa chân rồi đi ngủ thì thấy anh. Anh đi đâu với chị Rùa về vậy?
- Chị Rùa xuống nhà thím Lê chơi. Giờ anh đưa về.
- Mấy ngày nay không thấy anh lên chơi, em đoán chắc anh bận lắm.
- Ờ.
Bé Loan rất mến tôi. Tôi không lên chơi chắc nó nhớ lắm nhưng nó chưa đủ lớn để đặt câu hỏi về sự vắng mặt bất thường của anh họ nó.
Tôi định bảo nó vào nhà ngủ kẻo cô Út Huệ la, nó chợt xích sát vào tôi, lấy tay nó khều lên tay tôi, thì thầm:
- Em nói anh nghe chuyện này nè.
Chung quanh không có ai, nhưng thấy nó hạ giọng tôi cũng bất giác hạ giọng theo:
- Chuyện gì vậy em?
- Từ đầu năm đến giờ có mấy người đi hỏi chị Rùa làm vợ rồi đó.
Ở thôn quê, con trai con gái dựng vợ gả chồng sớm không phải là chuyện lạ. Con Rùa năm nay mười bảy tuổi, tính theo tuổi mụ là mười tám, ở tuổi nó khối đứa con gái trong làng đã có chồng, có con. Nhưng thực sự tôi chưa bao giờ nghĩ đến điều đó. Trong mắt tôi, con Rùa vẫn còn là cô nữ sinh lớp tám bé bỏng, tuy bây giờ nó lớn hẳn và đẹp ra một cách khó tin.
Thông báo của bé Loan bất ngờ đến mức tôi không kịp có bất cứ một phản ứng gì. Tôi tròn mắt ra nhìn nó, người chết lặng. Trong giây phút đó, tôi biết lẽ ra tôi nên vui mừng. Con Rùa lấy chồng, đó là lối thoát vẹn toàn nhất cho mối tình của chúng tôi. Đám cưới của con Rùa sẽ gỡ chúng tôi khỏi tấm lưới bùng nhùng của số phận theo cách ít xây xát nhất. Con Rùa hạnh phúc, tôi khỏi phải dằn vặt cho tôi và lo lắng cho nó như những ngày qua.
Tôi nghĩ trong đầu như vậy nhưng mặt tôi lại ngây ra.
- Làm gì anh thừ người ra vậy! - Bé Loan cấu tôi một phát đau điếng - Nhiều người dạm hỏi nhưng chị Rùa không chịu một ai hết á.
Lúc bình thường tôi đã cốc đầu con nhỏ tinh quái này rồi. Nhưng lúc này, tôi đón nhận lời trêu chọc của nó như là một tin tức nghiêm túc, thậm chí gương mặt rạng ra của tôi còn lấp lánh sự biết ơn:
- Vậy hả em?
Bé Loan cầm tay tôi lắc lắc:
- Chị Rùa nói vời bà nội là ngoài anh ra, chị không thích ai hết.
- Sao em biết? - Tôi ngạc nhiên, không rõ mình đang vui hay đang cảm thấy nặng nề.
- Chị Rùa kể em nghe.
- Chị Rùa có bảo bà nội chị trả lời sao không>
- Bà nội chị bảo tùy chị.
Tôi chợt nhớ đến cô Út Huệ, sống lưng chợt lạnh đi:
- Mẹ em có biết chuyện này không?
- Biết. Mẹ em bảo “con Rùa bị khùng”.
Bé Loan nhìn tôi như dò xét rồi ngần ngừ nói tiếp:
- Hình như mẹ em không thích anh và chị Rùa quen nhau.
Tôi hiểu thái độ của cô Út Huệ. Cô chỉ nói thế thôi chứ cô biết con Rùa mù tịt về nguồn gốc của nó. Khi mượn cái miệng thằng Thục để gián tiếp tiết lộ bí mật đó với tôi, cô chỉ hy vọng ở tôi. Cô tin tôi sẽ không dại dột và liều lĩnh đặt chân qua lằn ranh cấm kỵ.
Tối hôm đó, trên đường về nhà thím Lê, đầu tôi đau nhức như búa bổ. Càng ngày tôi càng nhận ra tình cảm con Rùa dành cho tôi sâu đậm đến mức bây giờ dù tiến hay lui gì tôi cũng đều góp phần làm hỏng tâm hồn của nó.
Khi sắp đến cầu treo, tôi nhận ra bụi cúc tần dưới ánh sao và bồi hồi nhớ lại lần đầu tiên tôi theo con Rùa lên nhà nó chơi. Lúc đi tới chỗ này, nó đã ngồi thụp xuống lui cui hái lá me chua đất dưới chân bụi cúc tần về cho bà nội nó nấu canh. Tôi không trông rõ bụi me chua đất bò lan trong bóng đêm nhưng tôi vẫn nhớ những cánh lá của nó có hình trái tim. Hôm đó, con Rùa nhai một chiếc lá và bảo tôi nhai một chiếc lá khác. Đó là hành động tự nhiên nhưng bây giờ tôi có cảm tưởng chuyện tôi và nó nhai nát những chiếc lá hình trái tim kia giống như là một điềm báo của định mệnh.
Ý nghĩ đó khiến con đường về nhà bỗng dưng dài ra và những ngôi sao trên trời đêm chợt tôi đi trong mắt tôi.
42
Sáng hôm sau vừa ngủ dậy, tôi đã nôn nóng chạy lên nhà cô Út Huệ.
Con Rùa đã chở bé Loan đi học, tôi lên xóm trên để làm một chuyện tôi không bao giờ nghĩ tôi sẽ làm là hỏi chuyện bà nội con Rùa.
Đêm hôm qua tôi thao thức rất lâu. Câu chuyện con Rùa cương quyết chờ đợi tôi khiến tôi cảm động đến không tài nào chợp mắt được. Những gì nó thổ lộ với tôi năm mười bốn tuổi thực ra chỉ là những tình cảm ngây thơ của một đứa bé, nhưng chính vì vậy đối với con Rùa tình cảm đó tự nhiên như gió trời, tinh khôi như nắng ban mai. Con Rùa lớn lên, tình cảm đó cũng lớn lên cùng với nó hồn nhiên như cây cỏ lớn lên dưới ánh mặt trời.
Cách con Rùa nói với bà nó rằng nó thích tôi có lẽ cũng giản dị như nó bảo nó thích một thứ trái cây ngon. Nhưng do vậy mà sự yêu thích đó còn lớn hơn một sự giao ước, đáng tin hơn một lời hứa hẹn. Con Rùa tin tôi, tin vào sự chờ đợi, chẳng qua vì nó tin vào chính nó. Dần dần tôi nghiệm ra: tôi nói gì nó cũng tin, không phải vì nó không có khả năng nghi ngờ, nhưng tâm hồn trong sáng của nó không có chỗ dung chứa sự nghi ngời đối với người nó yêu thương.
Bà của nó cũng vậy. Bà của nó tin vào cháu gái của mình.
Lúc nghĩ đến đây, suýt chút nữa tôi đã bật dậy khỏi chỗ nằm. Tại sao bà con Rùa không ngăn cản tình cảm con Rùa dành cho tôi? Lẽ ra chính bà chứ không phải cô Út Huệ mới là người phải cấm đoán quyết liệt nhất mối giao tình giữa tôi và cháu bà. Nhưng bà đã không làm thế. Bà không hề tỏ thái độ gì khi tôi thường xuyên cặp kè với con Rùa hồi ba năm về trước. Bà cũng không phản đối khi con Rùa bảo rằng nó chỉ thích tôi và cứ khăng khăng từ chối những mối mai khác trong làng. Hay vì bà tin rằng đó chỉ là mối tình trẻ con, rằng thời gian sẽ gỡ bỏ hình ảnh tôi khỏi tâm trí con Rùa và đến lúc đó bà vẫn có thể hướng con Rùa đi theo con đường đúng đắn mà không cần phải làm tổn thương cô cháu gái?
Như thế mùa chong chóng đang về trong óc tôi: đầo tôi xoay tít trong đêm tối, vô số dấu hỏi bay như bươm bướm và dĩ nhiên tôi không thể tìm thấy câu trả lời bằng cách đặt ra hết câu hỏi này đến câu hỏi khác.
Lên tới xóm trên, tôi không vào nhà cô Út Huệ theo thói quen mà đi thẳng qua nhà con Rùa.
Bà nội con Rùa đang ngồi lặt rau chỗ giếng đá khi tôi vẹt hàng rào giậu.
Tôi rón rén lại gần, đứng nhìn cành huỳnh anh xum xuê nghịch ngợm quẹt những bông hoa vàng lên lưng bà, chưa biết phải bắt đầu câu chuyện như thế nào.
Bà con Rùa chỉ ngẩng lên khi tôi, tim đập binh binh trong ngực, trong lúc ngọ nguậy hai bàn chân để kềm nén sự hồi hộp đã giẫm lên miếng gạch vỡ bên thềm giếng.
- Đi chơi hả con? - Bà hỏi, không hề ngạc nhiên vì sự xuất hiện của tôi, tay vẫn đảo mớ rau xanh trong rổ.
Tôi nhìn rổ rau muống, rau dền và rau lang dập dềnh trong thau nước, lí nhí:
- Dạ.
Bà nội con Rùa chép miệng:
- Sáng nay con Rùa đi học rồi con à. Ngày mai chủ nhật nó mới ở nhà.
Tôi lại “dạ”, miệng đột nhiên khô khốc.
- Bà ơi! - Tôi nói, cố vét đến gam can đảm cuối cùng.
- Gì hả con?
Tôi mím chặt môi để trấn tĩnh, nhưng đến phút chót lại luống cuống nói tránh đi:
- Bà có cần con phụ giúp gì không?
Con Cổ Dài đang kiếm ăn bên ao rau muống tự nhiên quay đầu về phía tôi, như thể nó vô cùng ngạc nhiên trước sự tử tế bất thường này của tôi.
- Cảm ơn con. Chuyện này bà tự làm được rồi.
Bà nội con Rùa nói, rồi thấy tôi cứ đứng loay hoay bên thềm giếng, bà hất đầu về phía hiên nhà:
- Con vô nhà ngồi chơi đi con. Sáng nay con rảnh à?
Tôi “dạ” và vẫn đứng chôn trân trên sàn giếng đầy rêu. Tôi biết nếu tôi vào nhà ngồi đối diện với bà trong không khí nghiêm trang, tôi không thể nào mở miệng. Đây là một bí mật chắc chắn bà muốn chôn sâu tận đáy lòng. Nó chẳng đẹp đẽ gì, và thực sự thì nó cũng đã bị bụi thời gian phủ kín từ lâu.
- Bà ơi! - Tôi đành vọt miệng, như van lơn.
Lần này bà nội con Rùa ngừng tay, ngước mắt nhìn tôi:
- Con định nói gì với bà hả con?
- Con và em Rùa thương nhau bà ạ. - Mặt ửng lên như tráng men, tôi ngập ngừng nói, một câu nói nếu không rơi vào tình thế này chắc tôi sẽ không bao giờ dám nói. Nó không hợp tình hợp cảnh, cũng không hợp lễ nghĩa. Nếu mẹ tôi, hoặc cô Út Huệ sang nhà nói với bà con Rùa “Cháu Đông và cháu Rùa thương nhau” nghe còn chấp nhận được. Nhưng dù sao tôi cũng không có lựa chọn nào khác: đối với tôi đó vẫn là câu mở đầu ít tồi tệ nhất.
Nhưng điều tôi lo lắng đã không xảy ra. Bà con Rùa chẳng trách cứ gì tôi. Bà mỉm cười, giọng bình thản:
- Chuyện đó thì bà biết rồi.
Tôi nhè nhẹ thở ra. Nhưng tảng đá vẫn chưa lăn khỏi ngực tôi. Mặc dù bà nội con Rùa trong mắt tôi lúc này rất giống với một bà tiên hiền từ, tôi vẫn thấy khổ tâm khi tiếp tục câu chuyện. Tôi nắm chặt tay, những ngón chân bấu xuống sàn giếng, cả răng cũng nghiến chặt - trong tư thế cả người căng ra như dây đàn sắp đứt đó, tôi run run hỏi:
- Bà ơi, thế hai đứa con không phải là anh em chú bác hả bà?
Trái với e ngại của tôi, bà nội con Rùa không tỏ ra bất ngờ trước câu hỏi của tôi. Có vẻ như bà biết trước sớm muộn gì tôi cũng sẽ hỏi bà câu đó và trong buổi sáng tháng năm đầy ắp tiếng ong bay đó, bà tiên trong hình dáng bà nội con Rùa đã tạo ra phép màu khi từ tốn giải đáp thắc mắc quan trọng nhất trong cuộc đời tôi:
- Con và con Rùa không có bà con gì hết con à.
43
Có thể khi ông nội con Rùa vào Sài Gòn chữa bệnh lao, ông không tin ông sẽ qua khỏi vì vậy ông quyết định sẽ sống ở phương Nam đến cuối đời, không bao giờ quay trở về làng nữa.
Có thể trong hoàn cảnh khó khăn đó, bà nội con Rùa đã được ông nội tôi giúp đỡ tận tình và giữa hai người đã phát sinh tình cảm, không ngờ có một ngày ông nội con Rùa lành bệnh trở về.
Có thể, có thể và có thể. Tất cả chỉ là giả định từ những mẩu chuyện sau này tôi lượm lặt được mỗi nơi một ít và xâu chuỗi lại trong đầu để có thể hình dung ra một trong những cuộc tình gay cấn ở làng tôi gần bốn mươi năm về trước.
Còn khi bà nội con Rùa thuật cho tôi nghe câu chuyện xưa bên thềm giếng thì quá khứ chỉ bắt đầu từ chỗ tôi tha thiết muốn biết nhất: Ông nội con Rùa, do không có khả năng sinh con và do trót tuyên bố sẽ sống nốt cuộc đời còn lại ở phương Nam, đã không hề đay nghiến hay trách móc gì vợ mình về mối quan hệ với ông nội tôi. Tuy nhiên, ông không muốn nhìn thấy “giọt máu oan nghiệt” - từ dùng của ông - trong nhà.
Bà nội con Rùa dĩ nhiên không dám phản đối, đã bí mật đổi đứa trẻ lúc này đã bốn tháng tuổi với con trai bà Bốn Nhi ở xóm trong. Bà Bốn Nhi là thợ cấy thuê trong làng, có lẽ do làm lụng vất vả nên có mang mới tám tháng đã tòi ra thằng bé. Thằng bé oặt ẹo, khó nuôi, biếng ăn biếng uống, chỉ giỏi khóc ằng ặc suốt đêm. Vợ chồng bà Bốn Nhi đi xem bói, thầy bói bảo thằng bé sinh ngày mồng một, lại phạm vào giờ ngọ, chỉ có bán khoán lên chùa may ra mới sống. Hai vợ chồng bối rối chưa biết tính sao, thằng bé còn nhỏ quá đem cho chưa chắc nhà chùa đã nhận, nghe bà nội con Rùa đề nghị, hai vợ chồng mừng như bắt được vàng.
Thằng bé đó chính là ông Hương, ba con Rùa.
Chuyện đổi con dĩ nhiên chỉ có gia đình hai bên biết với nhau. Người làng Đo Đo vẫn đinh ninh ông Hương là con của bà nội con Rùa. Ngay cả cô Út Huệ cũng tin như vậy.
- Ông nội con có biết chuyện này không hở bà? - Tôi nhìn những tia nắng đang nô đùa trên cây bướm bạc kế hòn non bộ, bâng khuâng hỏi.
- Ông con không biết. Bà chưa kịp báo cho ông con biết thì ông con đã qua đời.
- Còn gia đình bà Bốn Nhi…
- Vợ chồng bà Bốn Nhi mất rồi, con à. Còn chú của con lớn lên chọn con đường xuất gia, bây giờ chính là sư trụ trì chùa Tịnh Độ.
Ba con Rùa suýt vào chùa từ bé nhưng rốt cuộc chú tôi mới là người có duyên với cửa thiền. Đôi khi đó là sự sắp xếp của số phận. Hai con người không rõ thân thế của mình là ba con Rùa và chú tôi thì một người đã mất, một người có lẽ không còn quan tâm đến những hệ lụy trần gian nữa rồi.
Chỉ có bà nội con Rùa ôm ấp câu chuyện cũ như nuôi nấng một vết thương trong tâm khảm. Vết thương đó hẳn sẽ không bao giờ lành. Nó sống mãi với bà và chỉ chết đi cùng bà.
Tôi nhìn nắng bắt đầu chảy tràn trên cây bướm bạc, quyết định không hỏi thêm bà nội con Rùa câu gì nữa. Điều quan trọng nhất tôi đã biết rồi. Tôi không muốn bà nội con Rùa tiếp tục lần giở những trang đời đã lên rêu để xát muối vào kỷ niệm dù tôi biết vì con Rùa, bà sẵn lòng vượt qua địa ngục trong lòng mình để thanh toán với quá khứ một lần cho xong.
Tôi chỉ không ngờ ông nội con Rùa cũng có một địa ngục của riêng ông.
- Những năm cuối đời, ông ấy cảm thấy có lỗi với bà. Ông ấy quyết định dời nhà về đây để bà có dịp viếng chùa thường xuyên.
Bà nội con Rùa không nhắc gì đến chuyện thầy Điền suốt ngày ngồi đối diện chùa Tịnh Độ gõ mõ tụng kinh để tìm sự bình yên cho tâm hồn nhưng tôi có thể đoán ra.
Tôi không rõ tiếng mõ sám hối có có giúp ông thanh thản được chút nào không nhưng tôi biết bà nội con Rùa mỗi khi gặp sư thầy trụ trì bên giàn nguyên tiêu trong vườn chùa mà không dám nhận mẹ con, chắc lòng bà ngổn ngang lắm.
44
Tôi và bà nội con Rùa giữ kín cuộc trò chuyện bên thềm giếng trong buổi sáng đặc biệt đó.
Buổi tối thấy tôi lên nhà tìm nó, con Rùa hỏi:
- Anh giải toán giùm bạn Thục xong rồi hả?
- Ờ. - Tôi mỉm cười, lần đầu tiên tôi nói dối con Rùa một cách sung sướng.
Con Rùa lại hỏi, không phải câu trả lời của tôi mà chính vẻ mặt của tôi làm nó thắc mắc:
- Có chuyện gì mà hôm nay trông anh hớn hở vậy?
- Có gì đâu!
Tôi lại cười. So với vẻ mặt gượng gạo của tôi những ngày trước, kiểu cười bất thường của tôi có lẽ rất khả nghi nhưng tôi không kềm được niềm vui to lớn trong lòng mình. Còn hơn cả niềm vui, đó là niềm hạnh phúc vô bờ bến của người vừa leo lên khỏi hố sâu của nỗi tuyệt vọng khốn cùng. Rất giống bầy thú nhỏ đã qua được vùng đất thanh bình bên kia ngọn đồi để thảnh thơi gặm cỏ và ngắm những cánh bồ công anh bay trong gió, tôi đã đi từ địa ngục đến thiên đường chỉ trong một buổi sáng và từ chỗ oán trách tôi đã bắt gặp trong đầu mình những lời cảm ơn số phận.
Sáng nay tôi đã không ngăn được nước mắt khi nghe bà nội con Rùa bảo “Con và con Rùa không có bà con gì hết con à”. Đó là những giọt nước mừng mừng tủi tủi của một đứa trẻ bị hà hiếp, bị giật mất quà nay được được người lớn trả lại kèm theo lời xin lỗi chân thành tuy có đôi chút muộn màng.
Đã gần một ngày trôi qua, niềm vui trong tôi lớn dần từng phút một và tôi không thể nào giữ cho các cơ mặt đừng nhúc nhích mỗi khi nghĩ đến những gì số phận bù đắp cho tôi, và thế là tôi lại trưng ra những nụ cười chắc là rất ngớ ngẩn.
Con Rùa mặc dù không tin lời tôi, nó cũng chẳng buồn cật vấn thêm. Tôi vui, với con Rùa thế là đủ. Trong mắt nó, tâm trạng vui vẻ của tôi có giá trị hơn bất cứ một lời giải thích nào.
Nó cầm tay tôi:
- Sáng mai anh ở nhà chơi với bạn Thục hả?
- Không. Sáng mai anh đi vô rừng với em. - Vừa đáp tôi vừa âu yếm gom những ngón tay mềm mại của nó trong tay tôi.
Hành động lẫn câu nói của tôi khiến con Rùa tròn xoe mắt:
- Sao hôm trước anh bảo…
Tôi cười, không biết lần thứ bao nhiêu:
- Hôm nay anh nghĩ lại rồi. Anh sẽ chơi với thằng Thục sau khi đi rằng về.
Nhưng sáng hôm sau, hai đứa tôi không thể vô rừng như dự định. Một cơn mưa rào đã giữ chân chúng tôi ở dọc đường và như một ngày cách đây ba năm, tôi và con Rùa lại chui vào giữa bụi duối dại để nhìn mưa bay qua kẽ lá.
Cơn mưa không lớn như cơn mưa năm nào nhưng nhờ nó mà một lần nữa tôi lại cùng con Rùa co ro bên nhau trong “căn nhà” ấm cúng để nghe mưa dạo nhạc trên cành lá. Vẫn tiếng rơi lộp độp quen thuộc vây bọc hai đứa tôi mặc dù những hạt mưa hôm nay là cháu chắt của những hạt mưa ba năm về trước.
Trong khi con Rùa ngồi thu mình trên hai chân thì tôi không ngừng cựa quậy và lắng nghe kỷ niệm tràn về theo hơi đất ẩm dạt dào dâng lên từ mặt cỏ. Chính giữa lòng bụi duối dại này, lần đầu tiên tôi chạm môi lên má con Rùa, dù chỉ là vô tình nhưng đủ làm trái tim tôi bồi hồi và đầu óc tôi nghĩ ngợi vẩn vơ. Có phải đó là nụ hôn đầu không nhỉ? Hay nụ hôn đầu chỉ tính cho lần tôi cố tình hôn nó khi cả hai té ngã trong rừng?
Con Rùa liếc tôi, thấy tôi ngồi cười tủm tỉm, tò mò hỏi:
- Anh đang nghĩ gì vậy?
Tôi đáp, nghiêm trang và cảm động:
- Anh đang nhớ xem anh hôn em lần đầu vào lúc nào.
- Có một lần chứ mấy! - Con Rùa bĩu môi “xì” một tiếng.
Tôi cãi:
- Tát cả là hai lần.
- Chỉ một lần thôi. - Con Rùa giật tay ra khỏi tay tôi - Ở trong rừng, thừa lúc em bị ngã.
Vừa nói nói vừa đấm thùm thụp vào lưng tôi. Tôi chộp tay nó, kéo nó về phía tôi để sung sướng nghe đầu nó ngả lên vai tôi.
- Còn một lần nữa. - Tôi thì thầm trong tiếng mưa - Ngay trong bụi cây này.
- Làm gì có!
- Có. - Tôi đưa tay vuốt khẽ lên tóc con Rùa - Lúc anh quay sang định hỏi chuyện gì đó, đôi môi anh bất ngờ chạm phải má em. Anh giật bắn vội quay đi…
- Vậy mà hôn?
- Là hôn! Vì lúc đó tim anh đập rất mạnh và đầu óc anh quay cuồng…
- Vì đầu óc anh đen tối! - Con Rùa vừa nói vừa cười.
- Vì anh thương em.
Tôi nói và bàn tay tôi lại tìm bàn tay con Rùa để siết chặt những ngón tay mảnh mai của nó. Như tôi đã bao nhiêu lần làm thế trong những giấc mơ. Để nghe những ngón tay ngoan ngoãn và tin cậy. Để nghe trong một phút yêu thương và lấp đầy.
Đến bây giờ tôi mới hiểu tại sao khi nghe cô Út Huệ bảo ba con Rùa là con của ông nội tôi, tôi vẫn không hề có cảm giác tôi là anh nó. Trước đây tôi cứ nghĩ tôi là con người kém bản lĩnh, rằng tình yêu tôi dành cho con Rùa lớn đến mức tôi không cảm nhận được sợi dây tình cảm thiêng liêng của dòng họ đang ràng buộc hai đứa tôi. Bây giờ thì tôi biết trái tim tôi đã đập theo sự dẫn dắt của linh cảm. Trực giác của tôi đã không phản lại tôi.
Lòng xốn xang, tôi quay nhìn con Rùa, tự nhiên muốn hôn nó một cái quá chừng.
Con Rùa không biết có đọc được ý định của tôi hay không mà đột ngột hỏi:
- Bao giờ anh lại về thăm em nữa?
- Bao giờ à?
Tôi bối rối hỏi lại, sực nhớ đến căn bệnh hiểm nghèo của mình. Hai tháng nữa, tôi phải đến bệnh viện truyền máu lần thứ hai và chờ thêm ba tháng nữa
để các bác sĩ phẫu thuật ghép tủy. Từ khoảnh khắc đó trở đi, tôi không còn làm chủ được cuộc sống của tôi nữa. Có thể tôi sẽ sống thêm khoảng bảy tháng, nhưng cũng có thể là ba tháng hoặc chỉ một tháng thôi.
Từ khi phát hiện ba con Rùa không phải là con ông nội tôi, trâm trí tôi cứ lơ lửng trên mây. Ngập trong hạnh phúc, tôi quên bẵng căn bệnh của mình. Tôi không nhớ vì sao tôi trở về làng Đo Đo.
Bây giờ câu hỏi vô tình của con Rùa đâm vào lòng tôi khiến tôi nhói đau. Món quà mà tôi ngỡ tôi vừa được trả lại, có vẻ sắp bị số phận giật mất lần nữa.
- Anh không biết bao giờ anh về à? - Thấy tôi ngồi lặng thinh, con Rùa sốt ruột hỏi tiếp, những ngón tay nó ngọ nguậy trong tay tôi.
- Ờ, anh không biết.
Tôi thở dài. Tôi không biết bao giờ tôi trở về thật. Cũng có thể tôi sẽ không còn dịp trở về thăm con Rùa nữa.
Con Rùa cảm nhận tiếng thở dài của tôi theo cách hiểu của nó. Nó dịu dàng nói, cố xua tan sự áy náy trong lòng tôi:
- Anh không cần phải về sớm đâu. Nhưng mùa thả diều sang năm, em tròn mười tám tuổi, anh nhớ về thăm em nhé?
- Ừ. Anh sẽ về.
Tôi nói, và không tin chút nào vào lời nói của mình.
Có lẽ tôi không sống được đến ngày con Rùa tròn mười tám tuổi. Tôi và nó đang ngồi bên nhau giữa mùa cọng dừa, còn một năm rưỡi nữa làng Đo Đo mới vào mùa thả diều, tôi e rằng đó là quãng thời gian quá dài để tôi có thể ở lại trên cõi đời và quay về gặp nó.
Ba năm trước con Rùa không cho tôi hôn nó. Nó bảo nó còn nhỏ. Nó bảo tôi chờ nó lớn lên, rồi sợ tôi buồn nó hứa nó sẽ lớn thật nhanh để tôi khỏi nóng lòng chờ đợi. Con Rùa đã giữ lời hứa. Mùa cọng dừa năm nay, nó đã là cô thiếu nữ xinh đẹp, thậm chí trong làng đã có kẻ tới nhà mối mai dạm hỏi. Thế nhưng ngày đó tới, tôi lại sắp sửa ra đi.
Con Rùa nhìn đôi mắt ngân ngấn nước của tôi, lo lắng hỏi:
- Anh sao thế?
Tôi nói dối:
- Nước mưa đó em.
Con Rùa ngẩng đầu nhìn qua kẽ lá:
- Trời hết mưa rồi mà anh.
Bây giờ tôi mới nhận thấy cơn mưa đã ngưng từ hồi nào. Trước mắt tôi những giọt nước vẫn còn bám long lanh trên cành duối dại và qua khe hở của các nhánh cây tôi nhìn thấy một dải cầu vồng rực rỡ vắt ngang đỉnh núi xa.
- Trời hết mưa nhưng nước vẫn còn nhỏ xuống trên cành lá kia kìa.
Tôi nói, và kéo tay con Rùa:
- Về thôi em!
Nắng đầy ắp khi tôi và con Rùa thả bộ về làng, mặc dù hơi nước chưa tan hẳn trong không trung khiến mặt trời giống như một quầng sáng màu cam bay lơ lửng.
Ánh sáng sau mưa khiến mọi chiếc lá hai bên đường trở nên óng ánh và biến tất cả những giọt nước còn nấn ná trên đầu ngọn cỏ thành những hạt kim cương.
Con Rùa lôi gói xôi trong túi áo ra:
- Anh ăn không?
- Em ăn đi. Anh chưa đói.
- Em cũng chưa đói.
Con Rùa cất gói xôi vào và từ lúc đó đến khi về tới nhà nó không hỏi tôi thêm câu nào nữa. Có thể nó hồn nhiên tin rằng nước trên cành lá đã rơi vào mắt tôi thật nên không còn bận tâm đến điều đó. Cũng có thể nó không nghĩ cuộc đời lại phức tạp đến mức tôi vừa nắm tay nó hân hoan nhắc đến nụ hôn đầu trái tim tôi ngay sau đó lại có thể tê dại đi như thể đột ngột nhúng trong hố băng.
Giống như cách đây ba năm về trước, khi sương đã tan và mặt trời bắt đầu thả xuống mặt đất từng bựng nóng, con Rùa lại tìm cách giẫm lên bóng mình trên con đường dẫn về làng bằng những bước chân nghịch ngợm.
Trong mắt tôi lúc này, con Rùa trở lại là cô bé mười bốn tuổi, cả trong bước chân sáo tung tăng lẫn trong cách nhìn đời ngây thơ, trong trẻo và một lần nữa hình ảnh mong manh thần tiên của một cô bé cả tin lại làm lòng tôi quặn thắt khi tôi bùi ngùi nghĩ đến mùa chia ly sắp tới.
45
Khi tôi đặt chân vô nhà cô Út Huệ, bé Loan đang ngồi thả thuyền giấy trên lạch nước nhỏ do cơn mưa tạo nên trước hiên nhà.
- Chơi thả thuyền không anh?
- Chơi.
Tôi đáp và vui vẻ ngồi xuống cạnh nó. Tuổi của tôi có lẽ không ai chơi thuyền giấy nữa. Cả thằng Thục và con Rùa cũng vậy. Tụi nó đã lớn hết rồi. Nhưng con thuyền giấy đong đầy kỷ niệm tuổi thơ đó bao giờ cũng lung linh trong ký ức tôi và tôi luôn bắt gặp mình bồi hồi mỗi khi nhìn thấy con thuyền tí hon đó bập bềnh trên mặt nước.
Tôi ngồi bệt xuống nền nhà lấy giấy loay hoay xếp thuyền vừa hỏi bé Loan:
- Sáng nay mẹ em có hỏi anh đi đâu không?
- Dạ có. Em bảo anh đi vô rừng với chị Rùa.
- Mẹ có nói gì không?
- Dạ không.
Bé Loan biết mẹ nó không thích tôi quen với con Rùa. Khi trả lời tôi như vậy, nó tưởng nó có thể khiến tôi yên lòng trong khi thực ra tôi biết rõ cô Út Huệ đang nghĩ gì. Đến lúc này, cô vẫn chưa biết tôi và con Rùa không có bà con gì với nhau.
Sáng hôm qua ngay sau khi trò chuyện với bà nội con Rùa bên thềm giếng, tôi tự nhủ tới một ngày nào đó, khi chuyện tình cảm giữa tôi và con Rùa trở nên rõ ràng hơn, tôi sẽ phải làm cái chuyện mà tôi không thể không làm là tiết lộ cho cô Út Huệ biết sư thầy trụ trì chùa Tịnh Độ mới đúng là chú tôi và là em cùng cha khác mẹ với cô.
Khi nghĩ bụng như vậy, tôi quên bẵng căn bệnh hiểm nghèo của mình. Bây giờ, ngay vào lúc đang sè sẹ thả con thuyền giấy xuống dòng nước trước hiên nhà cô, tôi quyết định tôi sẽ thông báo với cô điều đó sớm hơn. Tôi sợ tôi sẽ không kịp nói với cô điều hệ trọng đó nếu chẳng may tôi chết đi. Và đến ngày bà nội con Rùa từ giã cõi đời, bí mật đó chắc chắn sẽ bị chôn vùi vĩnh viễn.
- Anh nghĩ gì mà ngồi thẫn thờ vậy? - Bé Loan khều tôi - Con thuyền của anh mắc cạn rồi kìa!
Tôi cười, vói tay kéo con thuyền ra khỏi chỗ kẹt, mắt tự nhiên cay xè. Cả bé Loan đáng yêu này nữa, tôi cũng sẽ xa nó trong một ngày rất gần. Nó sẽ không còn cô hội trêu chọc tôi, không còn dịp chạy ùa lại ôm chặt lấy tôi mỗi khi tôi về làng.
Bất giác tôi đưa tay vuốt tóc nó, giọng bâng khuâng:
- Em nhớ học giỏi cho mẹ vui…
Câu nói của tôi chẳng ăn khớp gì với câu hỏi của bé Loan, cũng chẳng liên quan gì đến khung cảnh chung quanh khiến đôi mắt nó tròn xoe.
- Anh sao thế? - Nó hỏi, nhìn tôi với vẻ lạ lùng.
- Sao là sao?
- Trông anh không giống mọi ngày. Anh sắp vô lại Sài Gòn hả?
- Ờ.
Tôi đáp, tin rằng mình sắp vào phương Nam thật mặc dù cho tới lúc đó tôi vẫn chưa có một quyết định dứt khoát.
Mới vừa rồi đây, lúc ngồi trong bụi duối dại tôi đã muốn ôm hôn con Rùa biết bao nhưng cuối cùng tôi đã kềm lại khi sực nhớ đến căn bệnh của mình.
Tôi buộc phải khép lại bản thân chỉ vì bất cứ một biểu hiện tình cảm nào của tôi cũng kéo theo sự đáp lại tình cảm của nó. Tôi tin nụ hôn của những người yêu nhau chỉ là mượn sự đụng chạm về thể thác nhằm thỏa mãn nỗi khát khao về tình cảm và sự cam kết về tinh thần: chính ý nghĩa đó khiến những nụ hôn và những vòng tay hóa thành nhiệm màu, nhưng mặt khác nó khiến cho nỗi nhớ trở nên không thể chịu đựng nổi nếu chẳng may một ngày nào đó người này không còn nhìn thấy người kia nữa.
Nếu trước đây tôi không dám thân mật với con Rùa vì mặc cảm tội lỗi thì bây giờ lý do đã khác: tôi không muốn cuộc tình của tôi để lại một dư âm sâu đậm đến mức con Rùa không đủ sức đi tiếp quãng đường còn lại một mình.
Sau buổi sáng hôm qua tôi cũng đã loáng thoáng nghĩ đến chuyện rời làng nhưng chỉ đến khi bé Loan hỏi tôi câu đó thì ý tưởng quay vào Sài Gòn mới thực sự định hình. Tôi biết, nếu tôi nấn ná ở đây sớm muộn gì tôi cũng sẽ bị tình cảm của mình nhấn chìm và ở dưới đáy sự u mê có thể tôi sẽ làm những điều không nên làm để rồi sau đó lại sống trong dằn vặt. Một viễn ảnh như thế thì thật tồi tệ, không chỉ cho tôi mà cho cả người tôi yêu thương.
- Chừng nào anh đi? - Bé Loan lại hỏi.
- Ngày mai. - Tôi buột miệng, hoàn toàn không định trước.
- Sao anh đi sớm thế? - Con nhóc ngạc nhiên - Anh về chơi chưa được một tuần mà.
- Anh chỉ xin phép nhà trường được có mấy ngày à.
Thực ra tôi đã xin nghỉ đến hết năm học sau khi trình giấy chẩn bệnh cho phòng giáo vụ.
Bé Loan nheo mắt nhìn tôi, giọng đe dọa:
- Lần này nếu ba năm nữa anh mới về, chị Rùa đã đi lấy chồng rồi đó!
Tôi nhìn ra cây nắp ấm trước ngõ, không rõ đây là cây nắp ấm tôi từng nhìn thấy ba năm trước hay là cây mới mọc lên nhưng vị trí thì vẫn y như cũ. Và vẫn là hình ảnh đáng yêu đó: những bông hoa đỏ đeo nũng nịu ở đầu ngọn lá, đong đưa trong gió như những đứa con đeo tay mẹ.
Có khi lúc đó con Rùa đã tay bồng tay bế rồi cũng nên! Tôi bần thần nhủ bụng, dù tôi biết là tôi nên vui nếu con Rùa có thể quên được tôi.
- Anh về xóm dưới chơi với thằng Thục đây!
Tôi đứng lên, tìm cách dứt ra khỏi nỗi ám ảnh.
- Tối nay anh lên không?
- Lên chứ! Anh sẽ lên chia tay em và mẹ.
- Chia tay chị Rùa nữa chứ?
Tôi muốn cốc đầu con bé nhí nhảnh này một cái quá, nhưng cuối cùng tôi chỉ mỉm cười và vội vã bước ra sân.
Lúc tôi băng ngang qua vườn cải, một đôi chiền chiện không biết từ đâu bay về đáp xuống ngọn ổi sau hè hót lên những lời chào lảnh lót. Nó chào tạm biệt tôi sao giọng nó véo von đến vậy?
46
Lần này chia tay thím Lê, cô Út Huệ, thằng Thục và bé Loan, hiển nhiên tôi rất buồn. Có thể đây là lần cuối cùng tôi được nhìn ngắm những gương mặt thân yêu này.
Những ngày ở làng, tôi đã không hé môi với bất cứ ai về căn bệnh tôi đang mang trong người. Khi tôi từ giã mọi người bằng một cái ôm chặt hơn bình thường, không ai biết đó là cái ôm cuối cùng của tôi. Và khi tôi quay mặt đi, không ai biết tôi muốn giấu những giọt nước mưa từ cành duối vô hình vừa rơi vào mắt tôi.
Buổi chiều trước khi đi, tôi kêu thằng Thục dắt tôi qua chơi nhà thằng Hợi.
- Qua nhà nó làm chi! - Thục nhún vai - Tụi em lớn rồi, không chơi trò lấy cọng dừa làm tiền nữa.
Dĩ nhiên không cần thằng Thục nói, tôi cũng nhận ra điều đó. Lần này về làng, tôi chỉ thấy mỗi bé Loan và những đứa nhóc cùng tuổi nó hoặc nhỏ hơn nó say mê trò chơi này.
Thằng Thục năm nay học lớp mười hai trong Tam Kỳ, đã chuyển giao các mùa giấy kính, mùa nắp keng… cho lớp đàn em. Bây giờ có lẽ nó đang mơ màng đến mùa phượng vĩ khi bâng khuâng nhớ tới cô bạn học ngồi bên.
Tôi đá vào chân Thục:
- Tao có bảo mày đem châu chấu cào cào qua đổi kẹo đâu. Qua thăm nó chút, mua vài miếng kẹo rồi về.
Vẫn vòng đeo tay, chiếc kẹp tóc, những hộp chì màu và những hộp bi ve, chai nước mắm, lọ xì dầu, những thẩu bánh tai heo, kẹo đậu phộng… bày khêu gợi trong tiệm tạp hóa bên kia đường nhưng bây giờ ngồi trên ghế nhựa thấp cạnh sạp hàng là một thằng nhóc trạc mười tuổi thay chỗ thằng Hợi. Thằng này trông láu lỉnh, có màu da của một củ khoai lang chưa gọt vỏ.
- Thằng Ngọ, em thằng Hợi đó.
Thục bảo tôi và nó cúi xuống kéo tai thằng này:
- Anh mày đầu rồi?
Thằng Ngọ đang hào hứng đổi kẹo lấy các con bọ tết bằng cọng dừa của mấy đứa nhóc trong xóm, bị kéo tai liền ngước mắt la ầm:
- Á… á… anh Thục chơi kỳ nha! Em méc mẹ em à!
- Mày méc đi! - Thục hừ mũi - Rồi tao méc mẹ mày chuyện mày bán kẹo mà không thu tiền, xem ai bị ăn đòn cho biết!
Bị đụng tới chỗ hiểm, thằng Ngọ nói lảng:
- Anh tìm anh Hợi có chuyện gì không? Anh Hợi đi xay bột rồi, lát mới về.
- Đợi nó không? - Thục quay sang tôi.
- Thôi, khỏi. Bây giờ mày dẫn tao đến tiệm sửa đồng hồ của ông Bốn Lai đi!
Lần này thằng Thục không thắc mắc nữa. Nó làm thinh dẫn tôi đi dù nó chưa thấy tôi đeo đồng hồ bao giờ.
Tôi và thằng Thục đứng cạnh tủ kính xem ông Bốn Lai làm việc với những chiếc đồng hồ bằng các dụng cụ tí hon. So với lần tôi gặp ông trước đây, bụng ông vẫn còn bự (từ ngày giã từ nghề săn bắn có thể nó còn bự hơn) nhưng đôi tay ông cử động vô cùng khéo léo, nhẹ nhàng. Khi thấy tụi tôi đứng nhìn, ông Obelix làng Đo Đo cười nói “Tụi con tới xem chú để học lỏm hả?”, mắt vẫn dán vào chiếc đồng hồ ông đang xoay qua xoay lại trên tay.
Không có cây súng săn vắt ngang vai, ông Bốn Lai nom hiều hậu hơn lần tôi nhìn thấy ông trước đây. Tôi không biết ông còn nhớ tôi và thằng Thục là hai đứa có mặt lúc ông và những người thợ săn khác bao vây con Rùa trong một buổi trưa nắng chang chang ở dọc đường lên xóm trên hay không, nhưng trong đầu tôi hiện lên rõ mồn một cảnh ông mím môi ném cây súng kíp xuống dòng sông nước xiết mặc dù tôi chỉ biết điều đó qua lời kể của con Rùa.
Bữa đó, tôi còn rủ thằng Thục lấy xe chạy xuống quán ăn của hai ông “Asterix” Hai Sắn và “Panoramix” Bảy Thành ở dưới chợ Kế Xuyên. Tôi nói “Xuống đó tao đãi mày ăn tối” nhưng thằng Thục lập tức từ chối. Lý do của nó chính đáng đến mức tôi không thể không nghe:
- Tối nay mẹ em nấu cháo gà đãi anh đó.
47
Chuyến xe đò liên tỉnh mang tôi đi xa dần.
Tôi đi vào phương Nam. Như đã bao lần tôi rời làng. Nhưng lần này có thể là lần cuối tôi nhìn thấy những rặng tre, những cánh đồng quen thuộc chạy lùi trong mắt tôi qua ô cửa. Sau đó có lẽ tôi sẽ đi vào một thế giới hoang vắng và lạnh lẽ nơi không ai còn nhìn thấy tôi nữa.
Lúc nãy, thằng Thục có vẻ ngạc nhiên khi tôi nhét vào tay nó một phong thư trước khi leo lên xe đò, cẩn thận dặn “Em đưa lá thư này cho cô Út Huệ giùm anh”. Đó là lá thư tôi kể lại câu chuyện bí mật mà bà nội con Rùa đã tiết lộ với tôi. Tôi hy vọng cô sẽ tin vào lá thư như cô đã luôn tin tôi.
Tối hôm qua, tôi và con Rùa lại ngồi bên nhau trên phiến đá xanh hai đứa tôi từng ngồi. Phiến đá kỷ niệm đó, mai mốt con Rùa sẽ ngồi một mình. Chắc nó sẽ khóc nhiều lắm khi nhớ tôi!
Tôi nhớ con Rùa đã làm tôi ngạc nhiên như thế nào khi hôm qua tôi vừa ngồi xuống cạnh nó, nó khẽ chạm vai nó vào vai tôi, dịu dàng nói:
- Em cảm ơn anh nha.
- Cảm ơn chuyện gì?
- Chuyện anh đã nói với bà em là anh thương em đó.
Câu nói của con Rùa có xen tiếng cười nhưng tôi vẫn nhận ra là nó đang cảm động.
- Bà em kể lại với em thế hả? - Tôi hỏi lại, bối rối một cách sung sướng.
- Dạ.
Tôi nhún vai:
- Anh đâu có nói vậy.
- Chứ anh nói sao?
Tôi âu yếm nắm lấy tay nó:
- Anh nói anh và em thương nhau.
- Cái anh này! Em thương anh hồi nào!
Con Rùa “xì” một tiếng, nhưng vẫn để yên tay nó trong tay tôi. Thực ra chưa bao giờ con Rùa nói thương
tôi. Từ trước đến giờ nó chỉ nói nó thích tôi. Lần này tôi về, nó cũng chỉ nói nó nhớ tôi nhiều lắm. Chỉ vậy thôi, nhưng tôi hiểu tình cảm con Rùa dành cho tôi sâu sắc và bao la hơn tất cả những lời yêu thương trên đời cộng lại.
Chia tay lần này, con Rùa không buồn nhiều như lần trước. Có lẽ vì nó tin một khi cả nó và tôi đều không ngần ngại thổ lộ chuyện tình cảm với bà nó, chúng tôi đã là của nhau dù hai đứa đang ở cách xa nhau cả ngàn cây số.
Bên cạnh đó, nhờ sự hối lỗi của ông Bốn Lai câu chuyện u ám của chú Ngãi bất ngờ đã tìm được một cái kết có hậu giúp con Rùa yên tâm rằng cuộc đời không chỉ được sơn phết toàn những màu xám xịt.
Ra học cấp hai ngoài thị trấn Hà Lam, con Rùa cũng đã bắt đầu có bạn bè nhiều hơn so với những ngày thui thủi ở làng. Thị trấn đông người hơn, nhộn nhịp hơn, một nữ sinh mười bảy tuổi cũng dễ dàng đánh bạn với các nữ sinh mười ba, mười bốn tuổi hơn là một nữ sinh mười bốn tuổi kết bạn với tụi nhóc lên chín, lên mười như những ngày học lớp năm trên làng.
Rốt cuộc chỉ có tôi, người yêu thương nó nhất, lại là người sẽ đem đến nỗi buồn cho nó như một món quà tặng mà nó không hề mong đợi. Ý nghĩ đó hiện ra trong đầu tôi ngay vào lúc tôi định liều ôm hôn nó lần cuối đã kịp níu giữ cánh tay tôi vào phút chót. Để làm gì, nụ hôn đó, nếu không muốn khắc sâu thêm nỗi đau lên trái tim con Rùa trong cái ngày nó nhận ra tôi đã bỏ nó để ra đi mãi mãi?
Tôi đứng lên khỏi phiến đá khi sương khuya bắt đầu giăng lên tóc tôi những sợi tơ lành lạnh và quay đầu nhìn một vòng như để thu vào hồn tất cả những gì liên quan đến người con gái tôi yêu. Trăng thượng tuần đi vào những ngày cuối vẫn còn nấn ná trên bầu trời để dát một thứ ánh sáng xanh non lên cây bướm bạc, bụi huỳnh anh và những ngọn rau muống phía cuối vườn.
Trăng đêm nay đẹp quá, nhưng buồn.
Con ngỗng trắng nhướn cổ nhìn theo tôi lúc con Rùa tiễn tôi ra hàng rào giậu. Bây giờ thi tao đúng là kẻ trộm, Cổ Dài à! Tao sắp đánh cắp niềm vui của cô chủ mày, sao lần nay mày không rượt theo tao?
Hình ảnh đó, lời tự nhủ muộn phiền đó đến bây giờ vẫn chập chờn trong đầu tôi theo nhịp xe lắc lư khiến trái tim tôi không ngừng va đập vào thành xe, đau buốt.
Chương ba
"Ngôi sao may mắn
Một ngày rồi thôi
Về nhìn nước chảy
Nghe sông vắng người"
48
Từ ngày vào lại Sài Gòn, tôi phát mệt vì con nhỏ Bích Lan.
Ngoài thời gian đến lớp và đi chơi với bạn trai, lúc nào nó cũng lẽo đẽo bám theo tôi. Tôi không thể giãy nó khỏi tôi được nên rốt cuộc tôi mặc cho nó làm cái đuôi của tôi.
Hai đứa tôi thường ngồi quán cà phê vào buổi chiều lúc Bích Lan đi học ra. Đó cũng là cách tôi tránh mặt mẹ tôi. Tôi gần như không thể chịu đựng nổi mỗi khi nhìn vào mặt bà. Tất nhiên mẹ tôi luôn động viên tôi, bà luôn nói với tôi về khả năng mầu nhiệm của y học, về vận may của con người nhưng bao giờ mẹ tôi cũng nói những lời phấn khởi đó bằng cái giọng khiến người nghe buộc phải hiểu ngược lại.
Những lúc đó tôi phải ôm choàng lấy mẹ tôi và cố nói những lời bông đùa để không phải nhìn vào vẻ mặt xót xa của bà nhưng sau những lần như vậy vai áo của tôi thường ướt đẫm. Về sau này tôi chọn cách đi ra khỏi nhà bất cứ lúc nào có thể được. Tôi làm như vậy không phải vì tôi mà vì mẹ tôi. Khi không nhìn thấy tôi, đầu óc bà sẽ được trám đầy bằng những thứ khác, nhờ vậy bà sẽ lãng đi căn bệnh của tôi cho đến khi tôi trở về nhà vào bữa ăn tối.
Ngồi với Bích Lan tôi cũng chẳng thấy hứng thú gì. Trước đây thấy nó nói năng ngổ ngáo tôi cứ nghĩ nó là con nhỏ vô tâm hời hợt nhưng bây giờ tôi phát hiện ra nó là đứa sầu muộn và cả lo hơn tôi tưởng. Trong khi tôi đang cần một đứa ăn nói bông phèng bạt mạng ngồi cạnh để thấy đời như là mơ thì nó cứ đeo bộ mặt dàu dàu và giương đôi mắt đỏ hoe ra nhìn tôi làm tôi nhận ra càng ngày nó càng giống mẹ tôi và điều đó khiến tôi ngán ngẩm kinh khủng.
Anh chàng người yêu của nó lúc này đang chúi mặt vào tập để chuẩn bị cho cuộc thi tuyển lớn nhất của đời mình nên nó càng dư dả thì giờ để làm khổ tôi.
Nhiều lúc tôi muốn kể cho nó nghe về con Rùa nhưng tôi cố kềm ý định đó lại vì e rằng nó sẽ chẳng dùng thứ gì khác ngoài nước mắt để tắm ướt cõi lòng tôi thêm lần nữa.
Sau lần truyền máu thứ hai, tôi không còn đốt thì giờ trong các quán cà phê vì không muốn Bích Lan tiếp tục quan sát tôi rồi âm thầm dịch nỗi buồn trên mặt tôi ra một thứ ngôn ngữ bi lụy được xây dựng trên tâm trạng của những kẻ sắp chầu trời.
Nó không biết nỗi buồn của tôi có màu xanh của lá duối dại, lá me chua đất, có tiếng máy bay rì rầm giữa chiều hè oi ả, có sự dịu êm của cái tựa đầu đầy gửi gắm giữa hương cỏ tháng năm và ngày mai chắc chắn sẽ có thêm những giọt sương âu sầu nhỏ xuống từ rèm mi dài của một người con gái mà ngay từ bây giờ tôi đã có thể mường tượng ra.
Tôi có sợ chết đâu. Tôi chỉ sợ cái chết của tôi sẽ đem lại nỗi đau cho những người tôi yêu thương nhất và yêu thương tôi nhất.
Những khi ngồi một mình, tôi nhận thấy tôi có lỗi với mẹ tôi thật nhiều. Tôi chưa làm được gì để đỡ đần cho mẹ tôi. Đã thế, gần đây tôi lại nghĩ quá nhiều đến người con gái tôi yêu. Tôi muốn nghĩ đến mẹ tôi nhiều hơn trong những ngày này, nhưng dường như khi tình yêu chạm đến một người con trai con gái nào, tụi nó cũng đều bất hiếu giống như tôi nếu như có thể gọi cái chuyện một đứa con suốt ngày nghĩ đến người yêu thay vì nghĩ đến ba mẹ mình là đồ bất hiếu.
Và con Rùa, đứa con gái đang choán hết tâm trí tôi đó, tôi cũng thấy có lỗi với cả nó. Tôi chỉ thoảng qua đời nó như ngọn gió mùa hè vội vã trong khi tôi lại làm cho nó tin rằng tôi sẽ đi cùng với nó cho đến tận những mùa trăng cuối cùng.
Chỉ có một ý nghĩ duy nhất an ủi tôi, rằng nếu xa tôi vì tôi không còn trên đời nữa con Rùa chắc sẽ không khổ tâm bằng việc tôi còn sống sờ sờ ra đó nhưng chỉ để làm anh họ nó.
Ý nghĩ đó giúp tôi yên lòng được một chút khi tôi thấp thỏm đi đến bệnh viện để thực hiện ca ghép tủy theo lịch hẹn, sự hộ tống của mẹ tôi và hai mẹ con Bích Lan, những người đang cố làm ra vẻ tươi tỉnh một cách khổ sở đến mức người vui vẻ nhất trong ngày hôm đó lại chính là tôi.
49
Đến nơi tôi mới biết tôi chưa phải ghép tủy ngay.
Hôm đó tôi chỉ bị lấy máu để xét nghiệm lần cuối theo đề nghị của các bác sĩ rồi ra về, một tuần sau mới phải quay lại.
Quay lại cũng chỉ để hóa trị, một thời gian sau mới tiến hành phẫu thuật ghép tủy nhưng có vẻ như mọi người bị ám ảnh rằng tôi chỉ còn sống có bảy ngày nữa nên không khí trong nhà thời gian đó thật là buồn thảm.
Mẹ tôi và mẹ Bích Lan cứ nấu hết món ngon lành này đến món bổ béo khác ép tôi ăn.
- Ăn đi con! Ăn để có sức khỏe mà chữa bệnh.
- Ờ,con phải ăn nhiều vào mới được! Trông con gầy quá!
Tôi có cảm giác tôi trở lại thời sáu, bảy tuổi, lúc mà việc ăn ngủ của tôi bị thúc ép và kiểm soát chặt chẽ. Đúng là tôi có gầy đi vì nhiều lý do, cả thể xác lẫn tinh thần. Lần về làng vừa rồi, ai cũng bảo tôi dạo này trông xanh xao và để đáp trả lại những tia nhìn ái ngại, tôi giải thích là do tôi phải học quá nhiều, rằng sinh viên đại học ai cũng phải thường xuyên thức khuya để ôn tập và làm bài.
Tôi lèn chặt bao tử bất cứ thứ gì bày trên bàn trong tuần lễ đó, chỉ để cho hai bà mẹ vui lòng, chẳng thấy ngon miệng mảy may.
Lưỡi tôi chỉ thực sự có cảm giác vào cái ngày sau khi hội chẩn các bác sĩ bất ngờ tuyên bố tôi không bị ung thư máu. Tôi chỉ bị thiếu máu dinh dưỡng do các hồng cầu bị phá hủy. Sau khi đặt cho tôi hàng lô câu hỏi, họ phát hiện lần xét nghiệm trước trùng hợp với thời kỳ tôi đang mắc chứng bướu cổ, và đó là nguyên nhân làm gia tăng lượng bạch cầu trong máu, một dấu hiệu rất dễ nhầm với bệnh ung thư.
Hôm đó, suýt một chút nữa mẹ tôi đã ngất xỉu lần thứ tư trong đời khi nghe tôi báo tin vui. Sở dĩ bà không ngã lăn ra như mọi lần là vì bà cố trấn tĩnh để dò mắt lên tờ bệnh án tôi vừa đưa bà nhưng dĩ nhiên là mẹ tôi chẳng đọc được gì trong đó, một phần do chữ viết của các bác sĩ bao giờ cũng giống như một thứ mật mã, phần khác do mẹ tôi không thể nhìn thấy gì khi tim đập binh binh, mắt mờ lệ, các ý nghĩ thì chạy loạn cả lên không thể nào thu thập được.
Con nhỏ Bích Lan thì vừa cười vừa khóc, tay không ngừng đấm vào lưng tôi những cú theo tôi là không nhẹ chút nào. Nhưng dù nó có đấm mạnh hơn nữa thì tôi cũng không có cảm giác gì ngoài cảm giác hân hoan của kẻ nhìn quanh thấy đời bỗng nhiên toàn một màu hồng.
Những ngày sau đó là quãng thời gian thật khó diễn tả được thành lời. Cuộc sống của tôi cứ ngây ngây như thế trong không khí có mùi mật ong, mùi rượu gạo và thỉnh thoảng có cả mùi cá ngừ nếu hôm nào mẹ tôi nấu món bún mà tôi ưa thích.
Ngoài món bún cá ngừ, tôi cảm thấy ngon miệng với gần như tất cả những món khác, kể cả những món trước đây tôi không bao giờ đụng đũa vào.
Tâm trạng không chỉ quyết định khẩu vị mà còn ảnh hưởng tới nhiều thứ. Tôi trở lại là con người cởi mở, cười đùa nhiều lần trong một ngày và hát hò nhiều ngày trong một tuần.
Con nhỏ Bích Lan sau khi cởi bỏ chiếc mặt nạ thảm sầu cũng kịp hóa thành con nhỏ láu lỉnh từng tò tò đi theo tôi đòi hôn khiến có một dạo thấy bóng nó ngoài ngõ là tôi lật đật trốn chui trốn nhủi.
Trong khi bay trên đôi cánh của hạnh phúc, tôi dĩ nhiên không quên nghĩ tới con Rùa. Đã năm tháng trôi qua kể từ ngày tôi chia tay nó, bây giờ chắc nó đã lớn thêm được một chút.
Nó hẹn tôi mùa thả diều sang năm về chơi với nó nhân ngày nó tròn mười tám tuổi. Thấy tôi phân vân, nó hẹn thế thôi chứ tôi biết nó vẫn mong sớm gặp lại tôi.
Tôi cũng không thể đợi lâu đến thế để gặp nó. Lần gặp nhau mới nhất, tôi đã làm nó buồn nhiều quá. Tôi đã đi biệt suốt ba năm, ngày trở về lại không thể trải hết lòng mình với nó.
Tôi biết con Rùa không trách cứ gì tôi nhưng ba đêm liền nó lẻn xuống nhà thím Lê leo lên cây me ngồi nhìn vô cho thấy nó nhớ tôi biết bao và tội lỗi tôi gây ra cho nó nếu không ngập đầu thì cũng ngập tới ngang lỗ mũi.
Mười bảy tuổi, đã là một nữ sinh học trường thị trấn nhưng mỗi khi quay về làng con Rùa lại trở lại là cô bé hồn nhiên ngày nào, thích leo trèo chạy nhảy, thích tung tăng trong rừng xanh chơi đùa với cây cỏ chim muông. Con Rùa đi vào trái tim tôi những ngày đầu tiên chính là bằng hình ảnh ngộ nghĩnh và đáng yêu này.
Mẹ tôi không hiểu được tại sao tôi nằng nặc đòi về quê nhưng bà không ngăn cản, chỉ nói: "Về chơi ít thôi, rồi vô lo chữa bệnh và đăng ký đi học lại. Thiếu máu dinh dưỡng không phải là bệnh xoàng đâu con".
Tôi "dạ", nhét cuốn Tâm hồn cao thượng và vài cuốn truyện tranh vào ba lô rồi hớn hở chạy ra bến xe.
Tôi dặn lòng lần này về tôi sẽ bù đắp cho con Rùa. Tôi tặng sách cho nó đọc, lên xóm trên chơi với nó mỗi ngày và khi nào không có ai tôi sẽ cầm tay nó mà không đợi nó phải nhắc.
Lần này tôi sẽ nói với nó là tôi thương nó nhiều lắm, thương ơi là thương, sở dĩ lần vừa rồi tôi không dám bộc lộ tình cảm một cách tự nhiên vì tôi tưởng tôi sắp chết đó thôi. Tôi sẽ kể cho nó nghe chuyện các bác sĩ đã chẩn bệnh nhầm như thế nào và tôi đã không dám về làng ra sao. Ở chỗ này, tôi có nói dối con Rùa một chút. Tôi chưa tiện đề cập lý do thật sự khiến tôi ở lì trong Sài Gòn suốt ba năm trời. Nhưng chuyện gốc gác của nó, sau này thế nào tôi cũng sẽ nói cho nó biết.
Tôi cũng sẽ nói với nó trong quãng thời gian đằng đẵng đó, tôi vẫn thường xuyên gặp nó trong những giấc mơ. Tôi thấy tôi với nó ngồi dưới bóng cây bướm bạc và trong khi tựa đầu vào vai tôi nó hay chỉ tay lên chòm sao Hiệp Sĩ trên đầu để kể với tôi về ông ngoại nó bằng giọng ngân nga như hát.
Tôi sẽ nói với nó đã không ít lần tôi thấy tôi và nó chui vào thác nước để chơi với các con thú nhỏ bên kia đồi. Trong khi nó ngồi với con nai con chỗ vạt thủy trúc um tùm, tôi đi dọc khe nước hái các nhành hoa cúc ngũ sắc để kết thành một chiếc vòng đem về tặng cho nó ướm lên mái tóc.
Rồi tôi nói với nó tôi sẽ không bao giờ xa nó lâu như lần trước. Ờ, không bao giờ có chuyện như thế nữa. Sắp tới tôi không chỉ về thăm nó vào dịp nó tròn mười tám tuổi mà trước đó tôi sẽ về chắc là rấ